C.KAŞIKÇI - SURİYE, RUSYA VE ARAPLAR: İŞLER DAHA DA KÖTÜLEŞEBİLİR Mİ?

SURİYE, RUSYA VE ARAPLAR: İŞLER DAHA DA KÖTÜLEŞEBİLİR Mİ?

Cemal Kaşıkçı (Suudi kraliyet ailesine en yakın gazetecilerden; yazılı ve görsel birçok Arap medya kuruluşunda yazar ve yorumcu. Geçmişte Suudi Arabistan’ın eski ABD Büyükelçisi Prens Türki el-Faysal’ın basın müşavirliğini yürütmüş ve birçok Arap ülkesinde muhabirlik yapmış)

(İngilizcesi) Arab News, 6.10.2015 / (Arapçası) el-Hayat, 3.10.2015

Tercüme: Zahide Tuba Kor

(…)

(…) İşler bundan daha kötü olamazdı, ama Esed kaynaklı bir başka trajediye hazırlık yapmamız lazım. Ruslar savaşta çok zalim oyunculardır ve insan haklarının onlar için hiçbir kıymet-i harbiyesi yoktur. Tek bir savaşçıyı öldürmek için bütün bir alanı ve burada yaşayanları yakarlar. Bunu tek bir yılda 5 milyon kişiyi yerinden ettikleri Afganistan’da, ardından da Çeçenistan’da yaptılar.

Eğer Ruslar durdurulamazsa Suriye’de aynı suçları tekrarlayacaklardır.(…)

Suudi medyan okuması

Yaşananlar Suudi Arabistan için büyük bir meydan okuma (…). Bu bir Rus işgali değil, ama bir Rus-İran anlaşması. (…)

Rusya’nın Suriye’deki askerî varlığının İran’a rağmen olduğunu sanmak cahilce. (…)

Eğer onlar zafer kazanırsa, Esed sarayında kalmaya devam ederken İran tüm Suriye’yi elinde tutacak ve istediğini yerinden edip istediğini dışarıdan getirerek Şiiliği yayacaktır. Belki de bir gün [Filistinli mülteciler gibi] Suriyeli mültecilerin “geri dönüş hakkı”nı konuşuyor olacağız. Bazıları abarttığımı düşünebilir, ama İran küstahlığının herhangi bir sınırı var mı?

Suudi Arabistan bütün bunlara direnecek. Beklentim şu ki önce diplomatik olarak harekete geçip Rus müdahalesini reddeden bir Arap duruşu oluşturmaya çalışacak, ardından uluslararası bir karşı duruş oluşturacak, daha sonra da direnişe desteğini artıracaktır.

Bunlar tehlikeli şeyler. Ortak bir Arap duruşu oluşturmak bazı müttefiklerimizin samimiyetini de test edecektir. Mesela Mısır Rus saldırganlığı konusunda oldukça hevesli, ama Mısır olmadan Arap Birliğinden herhangi bir karar çıkamaz ve Suudi Arabistan da müttefiklerinin, hasmı Rusya’ya daha önce görülmemiş bir destek vermesini kabullenemeyecektir.

Riyad, Amerikalılara bütün bunların zafiyetleri yüzünden yaşandığını söylemeli. İtibarlarının Ukrayna’dan Şam’a kadar yerle bir olmasını durdurmak için Washington harekete geçmeli. (…)

Suudi Arabistan’a aşina olmayanlar bilmeliler ki Suud, eğer harekete geçemeyecekse [boşuna] tehditler savurup gözdağı vermez. Mesela hiçbir zaman İsrail’i yok etme tehdidinde bulunmadı. Dolayısıyla Dışişleri Bakanı Cübeyr’in “askerî hareket” ifadesinde ısrarcı olması Riyad’ın çatışmaya hazır olduğu anlamına geliyor.

Seçenekler

Suriye’de İran-Rus projesine engel olmanın bin bir yolu var ve Suud, Suriye’deki saha bilgisine ve buradaki halkın desteğine dayanarak bir karar vermek zorunda. İlk adım Rusya’nın hedef aldığı en önemli iki grubu –yani Ahraru’ş-Şam ve Ceyşu’l-İslam’ı– korumak olacaktır; Rusya IŞİD’e benzeterek bunların imajlarını bozmaya çalışıyor, her ne kadar bu örgütler rejime kıyasla IŞİD’le çok daha fazla savaşsa da.

(…)

Suudi Arabistan omuzlarında ağır bir yük taşıyor, ama bunu yapması gerekiyor. İran kabadayılıkta artık kendisini daha rahat hissediyor. Ruslar hava savaşını üstlenmiş durumda, Tahran da karadaki misyonunu tamamlamak için binlerce [asker] yolluyor. Duyduğu güven Yemen’de kendisini riske atmasına yol açtı. (…) Yine hacda yaşanan izdihamın ardından Hameney Riyad’a karşı kuvvet kullanmakla tehdit etti.