Düşünce Gündem Dergisi, Sayı: 34, Eylül 2007
30 Temmuz-2 Ağustos tarihleri arasında ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ve Savunma Bakanı Robert Gates, Mısır, Suudi Arabistan, İsrail ve Filistin’i kapsayan Ortadoğu turuna çıktı. Rice ve Gates’in ana gündem maddeleri İran, Irak ve Filistin-İsrail barışıydı. Geziden evvel Washington, önümüzdeki 10 yıl içinde İsrail’e 30, Suudi Arabistan ve Körfez ülkelerine 20, Mısır’a da 13 milyar dolar tutarında “askeri destek paketi” vaat etti. Bu paketin öncekilerden farkı, İsrail’e yardımın %25 artması ve ilk kez Suudi Arabistan’a ileri teknoloji ürünü füzeler ve hassas bombalar satılacak olmasıydı.
ABD’nin bu paketle hedefi, İran’a ve müttefiklerine karşı oluşturmaya çalıştığı ‘ılımlı’ Sünni cepheyi muhtemel bir operasyondan evvel silahlandırmak ve tabii bir de iyice bozulan ekonomisini silah satışlarıyla biraz olsun düzeltmek. Yine ABD’nin İran politikası ile Arap ülkelerinin sallantıdaki Irak hükümetini desteklemelerini sağlamak ve bağımsız politikalar izlemelerinin önüne geçmek (Kral Abdullah’ın Hamas ve el-Fetih’i bir araya getirerek Mekke Antlaşması’na imza koydurması, Ahmedinejad’ın Suudi Arabistan ve diğer bölge ülkelerine yaptığı ziyaretlerle ilişkileri yumuşatma girişimleri gibi); Ortadoğu barışını canlandıracak bir bölgesel konferans için zemin yoklamak, Hamas’ı tamamen dışlayarak Abbas ve Fayyad yönetimini güçlendirmek de gezinin hedefleri arasındaydı.
Arap Birliği’nin tarihinde ilk kez İsrail’e bir heyet göndererek 2002’de hazırlanan Arap Barış Planı’nı sunmasının ardından gerçekleşen bu gezinin en somut sonucu, ‘Barış’ Konferansı’nın Kasım ayında düzenlenmesine karar verilmesi oldu. Aslında herkes bu çabanın nafile olacağının farkında; ancak tarafların buna ihtiyacı var: Abbas ve ekibi, Hamas karşısında elini güçlendirme; Lübnan ile savaşta izlenen politika nedeniyle topun ucunda olan Olmert, koltuğunu koruma; Bush yönetimi ise Ortadoğu’da süregelen başarısızlıklarını telafi etme derdinde.
Amerikan menşeli bölgesel kutuplaşma, silahlanma ve sözde barış çabaları karşısında İran da boş durmuyor. Cumhurbaşkanı Ahmedinejad özellikle Orta Asya ülkelerine yaptığı ziyaretlerle ikili ilişkileri geliştirerek ABD kuşatmasını kırmaya çalışıyor. Gözlemci olarak katıldığı Şanghay İşbirliği Örgütü’nün 16 Ağustos’taki toplantısında Amerikan yayılmasına karşı alınan Rusya ve Çin ile ilişkileri geliştirme kararı bu açıdan önemliydi. Rusya’nın İran’a son teknoloji ürünü savaş uçakları satacağı da gelen haberler arasında.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder