David Ignatius (Washington
Post gazetesi köşe yazarı, ödüllü gazeteci ve kitapları en çok satanlar
listesinde yer alan casusluk romanı yazarı)
Washington Post,
5.11.2017
Tercüme: Zahide
Tuba Kor
NOT: Lütfen kaynak göstermeden tercümenin bir kısmını veya tamamını kullanmayınız, alıntılamayınız, yayınlamayınız.
(...)
Pazar günü irtibata geçtiğimiz önde gelen bir Suudi işadamı dedi ki “O [Z.T.K.
yani Veliaht Prens Muhammed bin Selman] yeni bir Suudi Arabistan
yaratmakta.” Yolsuzlukla mücadele kampanyasının, kadınların araba sürmesine izin
veren ve dinî polise sınırlama getiren kraliyet kararnamelerinin de aralarında
olduğu diğer agresif ve tartışmalı adımların akabinde geldiğine dikkat çekti.
İşadamı “Bu son derece riskli” dedi; zira şu anda Muhammed bin Selman hem
üst düzey prenslere hem de dindar muhafazakârlara aynı anda meydan okuyor.
Veliaht prensin liberalleşme çabalarına güçlü bir destek veren işadamı, “aynı
anda çok fazla savaş vermesi”nden ise endişeli.
Tutuklananlar arasında, –geleneksel olarak kabile güçlerinden müteşekkil bir
silahlı kuvvet olan– Suudi Kraliyet Muhafızlarının başı ve bir önceki kralın
oğlu Prens Mitab bin Abdullah da var. Suudi işadamı dedi ki “Milli Muhafızlar,
kraliyet ailesi içindeki dengenin bir parçasıydı. Veliaht prens şimdi bu
dengeyi bozuyor. O sonuna kadar savaşabilecek bir dev.”
Görünen o ki Muhammed bin Selman, –kraliyet ailesi içindeki yavaş ve
zamanla katılaşmış bir uzlaşma sürecini içeren– geleneksel yönetişim sistemini
kasıtlı olarak dağıtıyor. Bunun yerine genç prens, yürütme gücünü eline geçirip
kendi gündemini dayatmak için bunu agresifçe kullanıyor.
Bu değişim sürecinin ileri atılım içeren yüzü geçen hafta devreye girdi;
Muhammed bin Selman dünyanın dört bir yanından teknoloji ve iş dünyası
liderlerini bir araya getiren bir toplantıya ev sahipliği yaptı. Cumartesi
günkü tutuklamalar, bu geleceğe dönük kadife eldivenin içindeki demir yumruğu
göstermiş oldu.
(...)
Muhammed bin Selman, genç Suudileri cezbedebilecek popüler bir hedefi
seçmiş görünüyor. Yolsuzluk, nesillerdir Suudi Arabistan’ı güçten düşürüp zaafa
uğratmakta, kraliyet hazinesini tüketmekte ve veliaht prensin yapmak istediği
modernleşmeyi engellemekte [Z.T.K. “Arap
Dünyasında Yolsuzluk Sorunu” başlıklı çok önemli bir makalenin tercümesini okumak için TIKLAYINIZ].
Muhammed bin Selman, eski prenslere karşı, yeni bir kraliyete özlem duyan genç
Suudileri harekete geçirebileceği kumarını oynuyor. Dinî müessesenin de
elitlerin tasfiyesini destekleyeceği ümidinde.
Pazar günü irtibat kurulan bir Suudi siyaset uzmanı da dedi ki “Yalaktan
beslenen çevreyi kapatıyor. 10.000 paydaş [Z.T.K. Suudi prensleri
kastediyor] yerine şimdi artık sadece birkaç paydaş olacak.”
(...)
(...) Muhammed bin Selman, 2015’te vefat eden Kral Abdullah’ın idari
kadrosunu da paramparça etmiş durumda. (...) eski kralın iki oğlunun yanısıra,
dönemin Kraliyet Divanı eski başkanı ve aslında fiili başbakan konumundaki
Halid Tuveyciri de tutuklandı.
Reform söylemine eşlik etse de bu hafta sonu yaşanan tasfiye, Çin gibi
otoriter rejimlerin yaklaşımına benziyor. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping de
parti ve ordu liderlerinin bir neslini makamlarından indirmek ve geçtiğimiz
dönemde Çin devlet başkanlarının benimsediği kolektif liderlik tarzını
değiştirmek için benzer bir yolsuzlukla mücadele teması kullanıyor. [Z.T.K. Ignatius'un Çin'le ilgili yazısının tercümesi için TIKLAYINIZ]
Muhammed bin Selman, Amerikan Başkanı Trump’ın ve beyin takımının güçlü
desteğiyle cesaretlenmiş durumda; zira bu ekip, Suudi veliahtı, kafa dengi bir
statüko bozucu olarak görüyor, ne de olsa o da [Trump gibi] zengin bir iş adamı ve
popülist bir ihtilalci...
Ekim ayında Trump’ın damadı ve başdanışmanı Jared Kushner’in Riyad’a özel
bir ziyaret gerçekleştirmesi bir tesadüf olmasa gerek. İki prensin geceler boyu
sabah saat 4’lere kadar uyanık kaldıkları, birbirlerine başlarından geçenleri
anlatıp stratejiler planladıkları söyleniyor.
Muhammed bin Selman, “Suud’un Trump”ı olarak nitelenmekten muhtemelen
kıvanç duyacaktır. Ama gerçek rol modeli, Xi ve onun yolsuzlukla mücadele güç
gösterisi olabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder