İSRAİL’İN HAMAS
VE KATAR KRİZİ’NE İLİŞKİN KORKULARI
Yuval Abraham (İsrailli
serbest gazeteci)
Middle East Eye,
15.6.2017
Tercüme: Zahide
Tuba Kor
(…)
Katar’da daha
evvel [1999-2001] İsrail Heyet Başkanı sıfatıyla görev yapmış Eli
Avidar, Middle East Eye’a dedi ki, İsrail Katar’a karşı Suudi Arabistan
ve diğerlerini agresif bir şekilde desteklemeli. “Bu pisliğe/karmaşaya bir son
vermek için uygun bir fırsat. İsrail, Katar’ın terörü finansmanını durduracak
baskı için Washington’da lobi faaliyeti yürütmeli; ama bunu yapmıyor. Ben
sürekli kendi kendime soruyorum, ‘Acaba İsrail niçin Katar’a karşı daha aktif
ve lafını esirgemez değil?’ diye”
İsrail Savunma
Bakanı Avigdor Lieberman, krizle ilgili yorum yapan tek yetkili isimdi. Katar’ın
tecrit edilmesinden bir gün sonra 5 Haziran’da dedi ki bu adım “teröre karşı
savaşta birçok işbirliği imkânına kapı aralıyor.”
(…)
Bu pasif duruşun
arkasında ne yatıyor? Birçok İsrailli akademisyen, analist ve istihbarat
kaynağı, İsrail’in bu krizden kaybedebileceği şeylerin kazançlarından çok daha
fazla olabileceğini belirtiyor.
Tel Aviv
Üniversitesi İsrail Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü’nden Yoel Guzansky ve Kobi
Michael, krizin “Körfez İşbirliği Konseyi’nin 1981’de kurulmasından bu yana
patlak veren krizlerin en ciddisi” olduğunu söylüyor.
İsrail’in ikili
yaklaşımı olması gerektiğini savunuyorlar: “Bir tarafta [Katar’ın]
HAMAS’a desteğinden ve lider kadrosuna kapılarını açmasından duyulan
rahatsızlık var… Diğer tarafta İsrail, Katar’ın Gazze’nin rehabilitasyonuna
için verdiğe desteğe ve maaş ödemeleri için aktardığı paraya çok büyük bir önem
veriyor… İsrail’in çıkarı, İran ile HAMAS’ın statüsünün altını oyacak ama
Katar’ın Gazze’ye yönelik olumlu politikalarına ve HAMAS’la arasında arabulucu
kanalı olmasına da zarar vermeyecek şekilde bu işi sonlandırmayı hedefleyen
Amerikan arabuluculuğunu desteklemek yönünde.”
Yayınladıkları
rapor, İsrail’in üç muhtemel sonucu önlemek istediğini anlatıyor: İran ile
HAMAS arasında daha güçlü ilişkilerin gelişmesi, Gazze’deki insani durumun
çökmesi ve Filistin Yönetimi’nin Gazze’nin kontrolünü ele geçirmesi.
1. İran korkusu
Birçok gözlemci,
Katar’ın çekilmesiyle oluşacak boşluğun HAMAS’ı alternatif bir mali destek
kaynağı arayışına itmesinden ve bu çerçevede örgütün İran eksenine geri
dönmesinden endişeli.
(…)
Ayrıca Guzansky
ve Michael, Sünni eksenin Gazze’de HAMAS’ın yerine Filistin Yönetimi’nin
geçmesi arzusunu İsrail’in paylaşmadığını söylüyor. Zira İsrail şu an olduğu
gibi Batı Şeria ile Gazze’nin birbirinden kopuk şekilde kalması için uğraşıyor.
2. Yeni bir
savaş korkusu
(…)
Yıllar yılı
Mossad’da çalışmış adının açıklanmasını istemeyen üst düzey bir İsrailli
yetkili, Middle East Eye’a dedi ki, İsrail yönetimi Katar’dan HAMAS’a
mali desteği kesmesini istemekle birlikte “Gazze’de gerçek bir insani kriz
çıkmasını da arzu etmiyor, her ne kadar bu aşamaya giderek yaklaşılıyor olsa
da.”
“Bu, bizi
2014’teki noktaya geri döndürebilir; o dönem HAMAS iyice köşeye sıkıştırılmış
ve vurabilecekleri tek yer İsrail kalmıştı. Zannediyorum ki İsrail bu
senaryodan korkuyor ve Gazze’nin istikrarsızlaşmasını istemiyor.”
Hayfa
Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları’nda araştırmacı olan Şaul Yanai de
uyarıyor: Mali desteğini kaybetmiş çaresiz bir HAMAS’a, gergin İsrail koalisyon
hükümeti içinde erken seçime gitme söylentilerinin eşlik etmesi, zehirli bir
karışıma dönüşebilir. “Bu, bir savaş için gayet mümbit bir zemin oluşturabilir.
Ümitsiz siyasetçiler savaş gitme eğilimindedir.”
Diğer bir
İsrailli istihbarat kaynağı da Middle East Eye’a dedi ki, İsrail her yaz
mevsiminde olduğu gibi yine Gazze’de bir savaşa hazırlık yapıyor. Ama o, bu yaz
bir savaşın patlak vermesini beklemiyor.
(…)
Ona göre
“İsrail, Gazze’de statükonun sürmesini arzu ediyor.”
(…)
3. Filistin
Yönetimi korkusu
Pazar günü İsrail
bakanlar kurulu, Filistin Yönetimi lideri Mahmud Abbas’ın talebi üzerine
Gazze’ye elektrik arzını azaltma kararı aldı.
Bu adım, daha
büyük bir toprak parçası olan Batı Şeria’yı kontrol eden Filistin Yönetimi’nin
siyasi rakibini zayıflatma çabası olarak görülüyor. Filistin Yönetimi sözcüsü
Tarık Raşmavi, HAMAS’tan Gazze’deki hükümet kurumlarının tüm yetkilerini
kendilerine devretmesi”ni istedi
(…)
İsrail Başbakanı
Benyamin Netanyahu, bunu “Filistinlilerin kendi iç ihtilafı” olarak niteleyerek
İsrail’in Gazze’de “bir tırmanma istemediği”ni söyledi.
(…)
Bir başka İsrail
istihbarat kaynağı ise Middle East Eye’a Gazze’de yeni bir savaşın an
meselesi olduğunu söyledi: “Bu yaz olmazsa önümüzdeki yaz, o da olmazsa bir
sonrakinde, ama önünde sonunda yeni bir savaşın patlayacağına emin olun.”
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder