Z. BAR’EL – İSRAİL’İN MISIR DOĞALGAZI RAHATSIZLIĞI

MISIR NE HAKLA DOĞALGAZ KEŞFEDEBİLİR?

Zvi Bar’el (Ha’aretz gazetesi yazarı)

Haaretz, 2.9.2015

Tercüme: Zahide Tuba Kor

Hiçbir İsrailli lider, Mısır Cumhurbaşkanı Sisi’yi ülkesindeki ekonomik sıkıntıların bir kısmını dindirecek doğalgaz keşfini tebrik için telefonla aramaya tenezzül etmedi. Zira terörle savaşan ve Gazze’de Hamas’a karşı yürütülen savaşta işbirliği yapan Mısır İsrail’e “ihanet” etti. Denizde bir hayat damarı keşfetti ve İsrail’in para kazanma hayallerini yerle bir etti. [İsrail] Borsa[sı]nın düşüşüne ve doğalgaz şirketlerimizin sarsılmasına yol açtı.

Ayrıca karasularında doğalgaz keşfetmeye cüret ederek Mısır kabaca/terbiyesizce İsrail’in içişlerine müdahale etti. İsrail Başbakanı Netanyahu’yu, gaz şirketleriyle hükümetin önerdiği anlaşmayı onaylama konusunda devekuşu misali yarışında, durmaya zorladı ve hatta bu şirketlerin gözünün içine bakar hale getirdi. (...)  Mısır doğalgaz keşfiyle [İsrail’e] ekonomik bir Yom Kippur Savaşı açtı. Doğalgaz sondajının hançerlenmesi, aynı zamanda [İsrail’in] –doğalgaz planını aldatıcı bir coşkuyla paketleyen- stratejik akıl yürütme/düşünme balonunu da patlattı.

Başlangıçta Netanyahu doğalgaz şirketlerini koruma stratejisini pazarlamak için müttefiki İran’a güvendi. Yani eğer nükleer anlaşmanın imzalanması engellenemezse en azından, doğalgaz planının onaylanmasını teşvik konusunda bundan faydalanabilirdik. Netanyahu bir konuşmasında dedi ki nükleer anlaşma, doğalgaz piyasasına fiyatları düşürerek İsrail’in gelirini azaltacak korkunç ve berbat bir rakip sokacak. Dolayısıyla acele edip doğalgaz planını onaylamalıydık.

(...) Acaba aralarında Avrupa ülkeleri ve Türkiye’nin de olduğu tüketiciler ucuz İran gazının kenarda beklediğini bilmiyor mu? Bunlardan herhangi biri, önümüzdeki yıl veya sonrasında gaz fiyatları düşecekken tutup da İsrail’in yüksek fiyatlı doğalgazını kabul eder mi? Mısır’ın her halükarda İran’dan doğalgaz veya petrol alımına karşı olduğu, Ürdün’ün İran’la ilişkilerinin çok soğuk olduğu, bu arada İsrail’de düşman olarak görülen Türkiye’nin ise zaten İran ve Rusya’dan gaz almakta olduğundan hiç söz edilmiyor bile.

Ama kim olgularla kararlar arasında bir bağ olması gerektiğini söylüyor ki? Eğer planın kamuoyuna pazarlanması gerekiyorsa düşmanlar alt alta sıralanabilir, kandırmaca yayılabilir ve hatta tehditler savrulabilir. Her şey mubahtır. Netanyahu, İran’la alakalı her şeyin –nükleer veya doğalgaz konusu- kalpleri esir alıp gözleri kör ettiğine bel bağlamış durumda.

(...)

Doğru, Mısır muhtemel bir müşteriydi; geçen yıl Mısırlı sözcüler İsrail’in Mısır’a doğalgaz sağlayacağı bir anlaşmanın temellerini atmakla meşguldü. Ama “doğalgaz” ve “İsrail” mevzularını Mısır’ın sindirmesi hiç de kolay değil. Hele de Mübarek’in kendi ülkesinin ihtiyacı olduğu halde İsrail’e ucuza doğalgaz satmaktan yargılanmasından sonra...

Doğalgazın keşfinden evvel Mısır’da insanlar İsrail gazına bağımlılığın ulusal güvenlik açısından yarattığı riskleri konuşuyordu ki bu gaz İsrail’i Mısır karşısında güçlendiriyordu. Şimdi Sisi biraz daha rahat bir nefes alabilir. Artık kendi gazı olacak. Yatırmacıları çekebilecek, bütçe açığını düşürebilecek, borçlarını ödeyebilecek, binlerce yeni iş imkanı yaratabilecek. (...)