A.HAREL – RUSYA’NIN SURİYE’DEKİ VARLIĞI VE İSRAİL

PUTİN’İN SURİYE’DEKİ ASKERİ YIĞINAĞI İSRAİL İÇİN BİR OYUN DEĞİŞTİRİCİ OLABİLİR

Amos Harel (Ha’aretz gazetesi yazarı)

Haaretz, 6.9.2015

Tercüme: Zahide Tuba Kor

(...)

ABD son gelişmelere tepki gösterse de Amerikalıların başlangıçtaki Esed’in devrilmesini isteyen duruşuyla karşılaştırıldığında bu, daha ziyade göstermelik/yapmacık gibi görünüyor.

(...)

Haziran ayında Haaretz İsrail ordusunun askeri istihbaratının tahminlerini haber yapmıştı. Buna göre son aylarda Suriye ordusunun aldığı yenilgilere rağmen Rusya ve İran rejimin ayakta kalmasını sağlama konusunda kararlı. İki ülke Esed’e daha fazla silah yollama ve kendisini düşürmeye çalışan isyancı milislere karşı mücadelesine yardımcı olmak üzere istihbarat sağlama konusunda anlaştı. Daha evvel iki ülke birbirinden ayrı olarak faaliyet gösteriyordu ama yakın zamanda İran’la 6 ülkenin Viyana’da nükleer anlaşmaya imza koymasından bu yana Moskova ile Tahran arasında yeni koordinasyon işaretleri söz konusu.

Geçen ay Kasım Süleymani’nin Moskova’yı ziyaret ettiğine dair haberler var. (...)

(...) Son bir yıldır Obama ve Batılı liderler IŞİD’in yükselişi karşısında Esed’e karşı söylemlerini yumuşattılar; Esed’i düşürmenin bu radikal Sünni grubun başkent Şam’ı ele geçirmesine yol açacağından korkarak. (...)

Şu anda Amerikalılar Esed’i devirmeye çalışmıyor, Rusya ile İran Esed’e desteğini artırıyor ve bu şartlar altında Esed’in, ağır kayıplara, ordusundaki moral bozukluğuna ve rejimin kontrolündeki toprakların azalmaya devam etmesine rağmen savunmasını stabilize etme noktasında daha fazla şansı var.

Yıllardır Esed rejiminin devrilmesini gerçek anlamda desteklemeyip (ülke topraklarının yarısından azını kapsayan) “Küçük Suriye”yi kontrol eden zayıflamış bir cumhurbaşkanının olduğu mevcut durumu tercih eden İsrail’e gelince, yeni gelişmeler hiç de cesaret verici değil.

Kudüs’ün nadiren yorum yaptığı dış basındaki haberlere göre İsrail Hava Kuvvetleri Suriye’nin savaş gereçlerini Lübnan’daki Hizbullah’a taşıyan silah konvoylarına birkaç ayda bir saldırı düzenliyor. Terör grubunun gelişmiş silah sistemlerini elde etmesini önleme amacı taşıyan bu saldırılara çok nadiren karşılık veriliyor – Suriye hava kuvvetlerinin zayıflığı ve Hizbullah ile Suriye’nin hava savunma sistemlerinin sınırlı kapasitesi nedeniyle. Ancak eğer Rusya savaş jetlerini yollar ve Suriye’de yeni bir askeri üs kurarsa İsrail yeni ve farklı türden kısıtlamalarla/baskılarla/sıkıntılarla karşı karşıya kalacak, hele de eğer uçaklar Rusların havadan havaya füzeleriyle donatılırsa. Son yıllarda İsrail’de savaşlar arasında yürütülen bir seferberlik hali çokça konuşulmuştu: bölgedeki terörist grupların güçlenmesini engelleme ve yeni bir savaş riskini azaltma amaçlı düşük profilli bir askeri ve istihbarat çabası. Suriye’deki savaş alanına Rusların girmesi işte bu oyunun kurallarını değiştirdi.

1970’lerin başlarında SSCB Mısır ve Suriye’ye askeri danışmanlar yolladığında İsrail Askeri İstihbarat’ında acilen yeni bir birim, merkezi istihbarat toplama birimi kurulmuştu. Bu birim Rusların bölgedeki faaliyetlerini gizlice dinlemiş/takip etmişti. O günden bugüne Rusların İsrail’le ilişkileri gelişti; ama bölgede artan Rus askeri varlığı İsrail ordu istihbaratının bu gelişme karşısında daha zorlu/etkin çabalara girişmesine yol açabilir.