26 Mayıs 2010 Çarşamba

RAKAMLARLA ARAP BİRLİĞİ VE TÜRKİYE-ARAP BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ

ANLAYIŞ DERGİSİ, Eylül 2008, Sayı: 64, sf. 48-49.
Metin: Z. Tuba Kor, Grafik: Salih Pulcu



NOT: Her hakkı mahfuzdur. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir.
 
 
 
 
RAKAMLARLA ARAP BİRLİĞİ ve TÜRKİYE-ARAP BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ


Bahreyn
1971’de İngiltere’den bağımsızlığını kazandı ve Arap Birliği’ne üye oldu.
Nüfus: 718.306
GSYH: 19,7 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 27.746 dolar
Dış borç: 7,9 milyar dolar
İhracat: 13,4 milyar dolar
İthalat: 9,9 milyar dolar
Türkiye-Bahreyn dış ticaret hacmi: 2001’de 26; 2007’de 196 milyon dolar
Diğer: Dışişleri bakanlıkları arasında siyasi danışma mekanizması var.

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)
1971’de İngiltere’den bağımsızlığını kazandı ve Arap Birliği’ne üye oldu.
Nüfus: 4.621.399
GSYH: 192,6 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 43.339 dolar
Dış borç: 57,5 milyar dolar
İhracat: 156,6 milyar dolar
İthalat: 101,6 milyar dolar
Türkiye-BAE dış ticaret hacmi: 2000’de 356; 2007’de 3.711 milyon dolar
Yatırımlar: BAE’den Türkiye’ye doğrudan yatırım 2006’da 1,5 milyar dolardı. Halen 4,4 milyar YTL’lik BAE sermayesiyle 52 firma Türkiye’de faaliyette. Türk müteahhitlerin BAE’de üstelendikleri projelerin değeri ise 3 milyar dolardan fazla.

Cezayir
1962’de Fransa’dan bağımsızlığını kazandı ve Arap Birliği’ne üye oldu.
Nüfus: 33.769.669
GSYH: 131,6 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 3.945 dolar
Dış borç: 4,4 milyar dolar
İhracat: 59,5 milyar dolar
İthalat: 27,5 milyar dolar
Türkiye-Cezayir dış ticaret hacmi: 2000’de 1.576; 2007’de 3.340 milyon dolar
Yatırımlar: 1995-2007 arasında 36 Türk müteahhitlik firması 1,9 milyar dolar tutarında 79 proje üstlendi.

Cibuti
1977’de Fransa’dan bağımsızlığını kazandı ve Arap Birliği’ne üye oldu.
Nüfus: 506.221
GSYH: 841 milyon dolar
Kişi başı milli gelir: 1.694 dolar
Dış borç: 428 milyon dolar (2006)
İhracat: 340 milyon dolar (2006)
İthalat: 1,6 milyon dolar (2006)
Türkiye-Cibuti dış ticaret hacmi: 2000’de 1; 2007’de 46 milyon dolar

Fas
1956’da Fransa’dan bağımsızlığını kazandı ve 1958’de Arap Birliği’ne üye oldu.
Nüfus: 34.343.219
GSYH: 73,4 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 2.171 dolar
Dış borç: 19,9 milyar dolar
İhracat: 12,8 milyar dolar
İthalat: 27,1 milyar dolar
Türkiye-Fas dış ticaret hacmi: 2000’de 143; 2007’de 920 milyon dolar
Yatırımlar: Fas’taki 28 Türk firmasının yüklendikleri ihalelerin değeri 1,4 milyar dolar.
2004’te imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması 2006’da yürürlüğe girdi.
Diğer: Dışişleri bakanlıkları arasında siyasi danışma mekanizması var.

Filistin
FKÖ 1976’da Arap Birliği’ne kabul edildi.
Nüfus: 4.149.173
GSYH: 5,3 milyar dolar (2006)
Kişi başı milli gelir: 1.100 dolar (2006)
İhracat: 301 milyon dolar (2005)
İthalat: 2,4 milyar dolar (2005)
Türkiye-Filistin dış ticaret hacmi: 2000’de 6; 2007’de 22 milyon dolar
İsrail üzerinden gerçekleştirilen ticaret de dikkate alındığında Filistin’le dış ticaret hacmi 350-400 milyon dolar civarında.
Diğer: 1995’ten bu yana Türkiye’nin Filistin’e yaptığı yardımlar yaklaşık 60 milyon dolar. 2004’te Serbest Ticaret Anlaşması imzalandı.
Mayıs 2005’te TİKA, Ramallah’ta ofis açtı.

Irak
1932’de İngiliz mandasından bağımsızlığını kazandı. Arap Birliği’nin kurucularındandır.
Nüfus: 28.221.181
GSYH: 55,4 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 2.016 dolar
Dış borç: 101 milyar dolar
İhracat: 38,1 milyar dolar
İthalat: 24,8 milyar dolar
Türkiye-Irak dış ticaret hacmi: 1999’da 661 milyon dolar; 2007 3,5 milyar dolar
Yatırımlar: 2003’ten bu yana Türk müteahhitlik firmalarının Irak’ta üstlendiği projelerin toplam değeri 4 milyar doları aştı.
Diğer: Türkiye’nin insani yardımları 5,4 milyon doları aştı; yeniden yapılandırma için de milyonlarca dolar bağışlandı.

Katar
1971’de İngiltere’den bağımsızlığını kazandı ve Arap Birliği’ne üye oldu.
Nüfus: 928.635
GSYH: 67,7 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 83.152 dolar
Dış borç: 33 milyar dolar
İhracat: 37,9 milyar dolar
İthalat: 19,9 milyar dolar
Türkiye-Katar dış ticaret hacmi: 2000’de 21; 2007’de 509 milyon dolar
Yatırımlar: Türk müteahhitlik firmalarının 2004 sonuna kadar üstlendikleri projelerin toplam değeri 170 milyon dolar; son dönemde bu rakam 650 milyon dolara ulaştı.
Diğer: Dışişleri bakanlıkları arasında siyasi danışma mekanizması var.

Komorlar
1975’te Fransa’dan bağımsızlığını kazandı ve 1993’te Arap Birliği’ne üye oldu.
Nüfus: 731.775
GSYH: 442 milyon dolar
Kişi başı milli gelir: 621 dolar
Dış borç: 232 milyon dolar (2000)
İhracat: 32 milyon dolar (2006)
İthalat: 143 milyon dolar (2006)
Türkiye-Komorlar dış ticaret hacmi: 2004’te 4, 2007’de 15 milyon dolar

Kuveyt
1961’de İngiltere’den bağımsızlığını kazandı ve Arap Birliği’ne üye oldu.
Nüfus: 2.596.799
GSYH: 111,3 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 44.421 dolar
Dış borç: 34,7 milyar dolar
İhracat: 61,4 milyar dolar
İthalat: 19, Yatırımlar: 4 milyar dolar
Türkiye-Kuveyt dış ticaret hacmi: 2000’de 235; 2007’de 312 milyon dolar
Yatırımlar: 25 Kuveyt şirketinin Türkiye’deki yatırımları 300 milyon dolar civarında. Türk müteahhitlik firmalarının üstlendikleri projelerin değeri ise 594 milyon dolar.

Libya
1951’de BM vesayetinden bağımsızlığını aldı ve 1953’te Arap Birliği’ne üye oldu.
Nüfus: 6.173.579
GSYH: 57 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 9.452 dolar
Dış borç: 4,8 milyar dolar
İhracat: 40,4 milyar dolar
İthalat: 14,5 milyar dolar
Türkiye-Libya dış ticaret hacmi: 2000’de 881; 2006’da 2.784; 2007’de 1.043 milyon dolar
Yatırımlar: Türk müteahhitler Libya pazarına 1970’lerde girdi. Bugüne kadar 146 Türk firmasının üstlendiği projelerin tutarı 12,6 milyar dolara ulaştı.
Diğer: Dışişleri bakanlıkları arasında siyasi danışma mekanizması var.

Lübnan
1943’te Fransız mandasından bağımsızlığını kazandı ve Arap Birliği’nin kurucularındandır.
Nüfus: 3.971.941
GSYH: 24,6 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 6.277 dolar
Dış borç: 31,5 milyar dolar
İhracat: 3,4 milyar dolar
İthalat: 10,7 milyar dolar
Türkiye-Lübnan dış ticaret hacmi: 2000’de 151; 2007’de 509 milyon dolar
Yatırımlar: 2003 yılı itibarıyla Türkiye’de 2,7 milyon YTL sermayeli 60’ı aşkın Lübnan firması faaliyetteydi. 2005’te özelleştirilen Türk Telekom’u da Lübnan/Suudi sermayeli bir grup aldı.
Diğer: Dışişleri bakanlıkları arasında siyasi danışma mekanizması var.
Türkiye UNIFIL II’ye 261 kişilik bir istihkam bölüğü ile katıldı.
2006’daki savaşın ardından Türkiye’nin Lübnan’a yardımları 50 milyon dolara ulaştı.

Mısır
1922’de İngiltere’den bağımsızlığını kazandı. Arap Birliği’nin kurucularındandır.
Nüfus: 81.713.517
GSYH: 127,9 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 1.592 dolar
Dış borç: 30,2 milyar dolar
İhracat: 25,7 milyar dolar
İthalat: 43,4 milyar dolar
Türkiye-Mısır dış ticaret hacmi: 2000’de 516; 2007’de 1.582 milyon dolar
Yatırımlar: Mısır’daki 141 Türk firması 500 milyon dolardan fazla yatırım yaptı.
Serbest Ticaret Anlaşması 2007’de yürürlüğe girdi.
Diğer: Dışişleri bakanlıkları arasında siyasi danışma mekanizması var.

Moritanya
1960’ta Fransa’dan bağımsızlığını kazandı ve 1973’te Arap Birliği’ne üye oldu.
Nüfus: 3.364.940
GSYH: 2,8 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 843 dolar
Dış borç: 2,5 milyar dolar (2000)
İhracat: 1,3 milyar dolar (2006)
İthalat: 1,4 milyar dolar (2006)
Türkiye-Moritanya dış ticaret hacmi: 2000’de 3; 2007’de 19 milyon dolar

Somali
1960’ta İngiltere ve İtalya’dan bağımsızlığını kazandı ve 1974’te Arap Birliği’ne üye oldu. Nüfus: 9.558.666
GSYH: 2,5 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 267 dolar
Dış borç: 3 milyar dolar (2001)
İhracat: 300 milyon dolar
İthalat: 798 milyon dolar (2006)
Türkiye-Somali dış ticaret hacmi: 2000’de 474 bin dolar, 2007’de 4,1 milyon dolar

Sudan
1956’da İngiltere ve Mısır’dan bağımsızlığını kazandı ve Arap Birliği’ne üye oldu.
Nüfus: 40.218.455
GSYH: 49,7 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 1.262 dolar
Dış borç: 29,5 milyar dolar
İhracat: 8,9 milyar dolar
İthalat: 7,7 milyar dolar
Türkiye-Sudan dış ticaret hacmi: 2000’de 42; 2007’de 188 milyon dolar
Yatırımlar: Aralık 2005 itibarıyla Türkiye’de 1,3 milyon YTL sermayeli 23 Sudan firması var. Sudan’daki Türk firmalarının toplam yatırımı ise 200 milyon dolar.
Diğer: BM Sudan Misyonu’nda 20 Türk polis memuru var; 2005 ve 2006’da bu misyona 1,3 milyon dolar yardım yapıldı.
2006’da TİKA ofisi açıldı.

Suriye
1946’da Fransız mandasından bağımsızlığını kazandı. Arap Birliği’nin kurucularındandır.
Nüfus: 19.747.586
GSYH: 37,8 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 1.955 dolar
Dış borç: 6,5 milyar dolar
İhracat: 10,6 milyar dolar
İthalat: 12,4 milyar dolar
Türkiye-Suriye dış ticaret hacmi: 2000’de 729; 2007’de 1.174 milyon dolar
Yatırımlar: 2006 sonunda Türk firmaların üstlendikleri müteahhitlik hizmetleri 114 milyon dolara ulaştı.
2007’de Serbest Ticaret Anlaşması imzalandı.
Diğer: Dışişleri bakanlıkları arasında siyasi danışma mekanizması var.

Suudi Arabistan
1932’de kuruldu ve Arap Birliği’nin kurucularındandır.
Nüfus: 28.161.417
GSYH: 376 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 13.630 dolar
Dış borç: 52 milyar dolar
İhracat: 230 milyar dolar
İthalat: 81,2 milyar dolar
Türkiye-Suudi Arabistan dış ticaret hacmi: 2000’de 1.348; 2007’de 3.927 milyon dolar
Yatırımlar: Suudi Arabistan’da 1980-2006 döneminde 16 Türk firması yaklaşık 4,1 milyar dolar tutarında 107 proje üstlendi. Türkiye’de 600 milyon YTL sermayeli 120 civarında Suudi firması faaliyette.

Tunus
1956’da Fransa’dan bağımsızlığını ilan etti ve Arap Birliği’ne üye oldu.
Nüfus: 10.383.577
GSYH: 35 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 3.405 dolar
Dış borç: 19,3 milyar dolar
İhracat: 15,2 milyar dolar
İthalat: 18 milyar dolar
Türkiye-Tunus dış ticaret hacmi: 2000’de 227; 2007’de 760 milyon dolar
Diğer: Dışişleri bakanlıkları arasında siyasi danışma mekanizması var.
2004’te Serbest Ticaret Anlaşması imzalandı.

Umman
1971’de İngiltere’den bağımsızlığını ilan etti ve Arap Birliği’ne üye oldu.
Nüfus: 3.311.640
GSYH: 40 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 12.492 dolar
Dış borç: 5,3 milyar dolar
İhracat: 22,9 milyar dolar
İthalat: 11 milyar dolar
Türkiye-Umman dış ticaret hacmi: 2000’de 25; 2007’de 116 milyon dolar
Yatırımlar: Mayıs 2008 itibarıyla Türkiye’de sermaye tutarı 2,8 milyon YTL olan 8 Umman şirketi faaliyette. Umman’daki Türk sermayesi ise 390 bin dolar.
Diğer: Dışişleri bakanlıkları arasında siyasi danışma mekanizması var.

Ürdün
1946’da İngiliz mandasından bağımsızlığını kazandı. Arap Birliği’nin kurucularındandır.
Nüfus: 6.198.677
GSYH: 16 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 2.645 dolar
Dış borç: 8,2 milyar dolar
İhracat: 5,7 milyar dolar
İthalat: 12 milyar dolar
Türkiye-Ürdün dış ticaret hacmi: 2000’de 127; 2007’de 400 milyon dolar
Yatırımlar: Türk müteahhitlik firmaları Ürdün’de 2007 sonu itibarıyla 1,7 milyar dolar tutarında proje üstlendi.
Diğer: Dışişleri bakanlıkları arasında siyasi danışma mekanizması var.

Yemen
Bağımsızlık: 1918’de Osmanlı’dan ayrılan Kuzey Yemen ile 1967’de İngiltere’den bağımsızlığını kazanan Güney Yemen’in birleşmesi ile 1990’da kuruldu. 1945’te Kuzey, 1967’de ise Güney Yemen Arap Birliği’ne üye oldu.
Nüfus: 23.013.376
GSYH: 21,7 milyar dolar
Kişi başı milli gelir: 974 dolar
Dış borç: 6 milyar dolar
İhracat: 7,1 milyar dolar
İthalat: 6,7 milyar dolar
Türkiye-Yemen dış ticaret hacmi: 2000’de 70; 2007’de 277 milyon dolar
Yatırımlar: 2001-2007 arasında Yemen’de Türk müteahhitleri 524 milyon dolarlık proje üstlendi.

NOT: Nüfus verileri Temmuz 2008’e, diğerleri 2007’ye aittir.
GSYH ve kişi başı milli gelir verileri, satın alma gücü paritesine göre değil, nominal değerlere göredir.

Kaynaklar: CIA World Factbook, Türkiye Dışişleri Bakanlığı (2008), Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı (2008), Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu ülke raporları.

YAŞLI AVRUPA'YA GENÇ ORTAK

ANLAYIŞ DERGİSİ, Ekim 2005, Sayı: 29, sf. 48-49.
Metin: Z. Tuba Kor, Grafik: Salih Pulcu



NOT: Görseli büyük boyutta görebilmek için önce üzerini tıklayınız, ardından sağ alt köşedeki butona basınız.
Her hakkı mahfuzdur. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir.

NATO ÜYESİ ÜLKELER

ANLAYIŞ DERGİSİ, Haziran 2004, Sayı: 13, sf. 48-49.
Metin: Z. Tuba Kor, Grafik: Salih Pulcu



NOT: Görseli büyük boyutta görebilmek için önce üzerini tıklayınız, ardından sağ alt köşedeki butona basınız.
Her hakkı mahfuzdur. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir.
 
 
 
 

RAKAMLARLA DÜNYADA EĞİTİM

ANLAYIŞ DERGİSİ, Eylül 2005, Sayı: 28, sf. 48-49.
Metin: Z. Tuba Kor, Grafik: Salih Pulcu

NOT: Görseli büyük boyutta görebilmek için önce üzerini tıklayınız, ardından sağ alt köşedeki butona basınız.
Her hakkı mahfuzdur. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir.



MEDENİYET YARGILANIYOR



ANLAYIŞ DERGİSİ, Haziran 2006, Sayı: 37, sf. 48-49.

Metin: Z. Tuba Kor, Grafik: Salih Pulcu

NOT: Görseli büyük boyutta görebilmek için önce üzerini tıklayınız, ardından sağ alt köşedeki butona basınız.
Her hakkı mahfuzdur. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir.



2006'DAN SİYASETÇİ İNCİLERİ

ANLAYIŞ DERGİSİ, Ocak 2007, Sayı: 44, s.48-49
Metin: Z. Tuba Kor, Grafik: Salih Pulcu

NOT: Görseli büyük boyutta görebilmek için önce üzerini tıklayınız, ardından sağ alt köşedeki butona basınız.
Her hakkı mahfuzdur. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir.


ALİ BEY'İN EMEKLİLİK MACERASI

ANLAYIŞ DERGİSİ, Ekim 2009, Sayı: 77, s.48-49
Metin: Z. Tuba Kor ve Diş Hekimi Ali Bey, Grafik: Erol Polat

NOT: Görseli büyük boyutta görebilmek için önce üzerini tıklayınız, ardından sağ alt köşedeki butona basınız.
Her hakkı mahfuzdur. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir.


17 Mayıs 2010 Pazartesi

"ÖZGÜR VE DEMOKRATİK IRAK"

ANLAYIŞ DERGİSİ, Nisan 2006, Sayı: 35, sf.48-49.
Metin: Z. Tuba Kor, Grafik: Salih Pulcu


NOT: Görseli büyük boyutta görebilmek için önce üzerini tıklayınız, ardından sağ alt köşedeki butona basınız.
Her hakkı mahfuzdur. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir.




 

SAHRA ALTI AFRİKA ÜLKELERİ

ANLAYIŞ DERGİSİ, Mart 2005, sf.48-49.
Metin: Z. Tuba Kor, Grafik: Salih Pulcu

NOT: Görseli büyük boyutta görebilmek için önce üzerini tıklayınız, ardından sağ alt köşedeki butona basınız.
Her hakkı mahfuzdur. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir.


FİLİSTİN - KRONOLOJİ

Fatma Tunç Yaşar, Sevinç Alkan Özcan ve Zahide Tuba Kor, Siyonizm Düşünden İşgal Gerçeğine Filistin, İstanbul: İHH Yayınları, Mayıs 2009 (6. baskı), sf. 201-217.

NOT: Her hakkı mahfuzdur. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir.

1897: I. Siyonist Kongre İsviçre’nin Basel kentinde toplandı. Filistin’deki Yahudiler için bir devlet kurulması çağrısı yapıldı.

Mayıs 1901: II. Abdülhamit, Siyonist hareketin lideri Theodor Herzl’in Filistin’e Yahudi göçüne izin verilmesi talebini reddetti.

1916: İngiltere ve Fransa arasında Arap topraklarını paylaşmayı öngören Sykes-Picot Anlaşması imzalandı.

2 Kasım 1917: İngiltere, Yahudi halkına Filistin topraklarında devlet kurma yolunu açan Balfour Deklarasyonu’nu yayınladı.

Nisan 1920: Sen Remo Konferansı’nda Filistin topraklarında İngiliz mandası kurulması resmen kabul edildi; böylece 1917’de fiilen başlayan İngiliz yönetimi garanti altına alınmış oldu.

29 Eylül 1923: Filistin’de İngiliz mandası resmen yürürlüğe girdi.

1936-1939: Filistin halkı topyekun ayaklandı. Batılılar, Filistin’de Yahudi olmayan halkın varlığından bu meşhur Arap isyanıyla haberdar oldu.

22 Temmuz 1946: Yahudi terör örgütü Irgun’un Kral Davud Oteli’ne düzenlediği saldırıda, 96 kişi hayatını kaybetti.

29 Kasım 1947: BM Genel Kurul’u, Filistin topraklarının Filistin (%43,53) ile İsrail (%56,47) arasında bölünmesini öngören Taksim Planı’nı kabul etti.

9 Nisan 1948: Irgun terör örgütüne bağlı militanlar tarafından Deir Yasin köyünde gerçekleştirilen katliamda 254 Filistinli hayatını kaybetti.

14 Mayıs 1948: İsrail devleti kuruldu. Birkaç sonra Arap devletlerinin İsrail’e saldırmasıyla Birinci Arap-İsrail Savaşı başladı.

15 Mayıs 1948: İngiltere, Filistin topraklarını terk etmeye başladı.

Şubat-Temmuz 1949: İsrail, savaştığı her Arap ülkesi ile ayrı ayrı ateşkes anlaşmaları imzaladı.

11 Mayıs 1949: İsrail BM’ye kabul edildi.

23 Aralık 1950: İsrail Kudüs’ü başkent ilan etti.

29-30 Ekim 1956: Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdünnasır’ın Süveyş Kanalı’nı millileştirmesinin ardından İsrail, Fransa ve İngiltere, Mısır’a saldırdı. (İkinci Arap-İsrail Savaşı)

7 Ekim 1959: El-Fetih’in kuruluş kongresi Kuveyt’te yapıldı.

29 Mayıs 1964: Filistin Kurtuluş Örgütü kuruldu.

5 Haziran 1967: İsrail; Mısır, Suriye ve Ürdün’e saldırdı ve altı günde, Sina Yarımadası, Golan Tepeleri, Batı Şeria, Gazze Şeridi ve Doğu Kudüs’ü işgal etti. (Üçüncü Arap-İsrail Savaşı)

21 Mart 1968: İsrail birlikleri, Ürdün’ün Karameh bölgesinde hiç beklemedikleri bir direnişle karşılaştı; Arap ordularının başaramadığını küçük bir gerilla grubu (el-Fetih) başardı. Arafat ve el-Fetih Filistinlilerin umut kaynağı haline geldi.

22-25 Eylül 1969: 21 Ağustos 1960’ta Mescid-i Aksa’nın Yahudilerce yakılmak istenmesi, İslam dünyasında tepkilere yol açtı ve bunun üzerine İslam Konferansı Örgütü Rabat’ta ilk kez bir araya geldi.

16-25 Eylül 1970: Tarihe “Kara Eylül” olarak geçen, Kral Hüseyin’e bağlı milisler ile Filistinli fedailer arasında katliama varan çatışmalar yaşandı. Daha sonra FKÖ Ürdün’den sürüldü ve Lübnan’a yerleşti.

8 Ağustos 1973: Filistin Ulusal Cephesi işgal altındaki topraklarda kuruldu.

6 Ekim 1973: Mısır ve Suriye’nin Sina Yarımadası ve Golan Tepeleri’nde bulunan İsrail kuvvetlerine saldırmasıyla Yom Kippur Savaşı başladı. (Dördüncü Arap-İsrail Savaşı)

13 Kasım 1974: BM, Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkını tanıdı. FKÖ, BM’de gözlemci statüsü elde etti.

13 Nisan 1975: Hıristiyan Falanjistlerin içinde Filistinlilerin bulunduğu bir otobüsü makineli tüfeklerle taramaları üzerine Lübnan’da on beş yıl sürecek iç savaş başladı.

6 Eylül 1976: FKÖ Arap Birliği’ne tam üye oldu.

17 Mayıs 1977: İsrail genel seçimlerinde ilk kez Menaham Begin’in liderliğindeki sağcı Likud Partisi iktidara geldi.

14 Mart 1978: İsrail Güney Lübnan’ı işgal etti.

17 Eylül 1978: Mısır, İsrail ve ABD arasında Camp David Anlaşmaları imzalandı. Bu anlaşmalar Arap Birliği Zirvesi’nde kınandı.

26 Mart 1979: Mısır ile İsrail arasından barış anlaşması imzalandı. Bu, İsrail’in bir Arap ülkesi ile imzaladığı ilk barış anlaşması oldu.

30 Temmuz 1980: İsrail parlamentosunda alınan bir kararla Kudüs, İsrail’in “ebedi ve bölünmez başkenti” olarak ilan edildi.

17 Temmuz 1981: İsrail, Beyrut’u bombaladı.

14 Aralık 1981: İsrail, Golan Tepeleri’ni ilhak etti.

6 Haziran 1982: İsrail Lübnan’a girdi ve bir hafta içinde Beyrut’u kuşattı. 70 gün süren direnişin ardından ateşkesi kabul eden Arafat liderliğindeki FKÖ, Eylül’de Beyrut’tan çekilmeye başladı ve daha sonra Tunus’a sürüldü.

9 Eylül 1982: Arap Birliği Zirvesi’nde bölge ülkelerinin barış içinde yaşaması için, FKÖ’nün Filistin halkının tek meşru temsilcisi olması gerektiği kabul edildi.

15-16 Eylül 1982: Ariel Şaron’un gözetimi ve korumasında Lübnanlı Hıristiyan Falanjist milisler, Beyrut’taki Sabra ve Şatilla mülteci kamplarına girerek, 36 saat içinde 2.000’e yakın Filistinli mülteciyi, cesetleri tanınmaz hale gelecek şekilde katlettiler.

1 Ekim 1985: İsrail Tunus’taki FKÖ karargahına hava saldırısı düzenledi. Saldırıda 70 kişi hayatını kaybetti.

8 Aralık 1987: Gazze’de bir Yahudi kamyonetinin Filistinli işçileri taşıyan bir araca çarparak dört Filistinlinin ölümüne dokuzunun yaralanmasına neden olmasının ardından, Filistinliler Birinci İntifada’yı başlattı.

13 Aralık 1988: FKÖ lideri Yaser Arafat, BM Genel Kurul’unda yaptığı konuşmada İsrail’in var olma hakkını tanıdığını açıkladı.

12 Kasım 1988: Cezayir’de toplanan Filistin Ulusal Konseyi, Filistin Devleti’ni ilan etti.

20 Haziran 1990: Ocak ayında başlayan Sovyet Yahudilerinin yoğun bir şekilde İsrail’e göçü Filistinliler ile İsrailliler arasında büyük sorun oldu. Bunun üzerine Filistinli bir komando grubu İsrail’e girmeye kalkıştı. ABD Başkanı Bush bu olaydan dolayı ABD-Filistin görüşmelerini askıya aldı.

8 Ekim 1990: Kudüs’te Mescid-i Aksa’da katliam gerçekleştirildi. 30 Filistinli hayatını kaybederken 850 kişi de yaralandı.

30 Ekim 1991: ABD Başkanı Bush ile SSCB lideri Gorbaçov’un Madrid Konferansı’nı başlatmalarından sonra, İsrail ile Arap komşuları arasında ilk görüşmeler yapıldı. Filistin, Birleşik Ürdün-Filistin delegasyonunun parçası olarak görüşmelere katıldı.

1992: HAMAS, silahlı kanadı İzzettin Kassam Tugayları’nı kurarak İsrail’e karşı silahlı eylemlerini yoğunlaştırdı.

16 Nisan 1993: Filistinli bir grup tarafından Ürdün Vadisi yakınında ilk intihar saldırısı düzenlendi. Havaya uçurulan otobüsteki 2 kişi öldü, 5 kişi yaralandı.

13 Eylül 1993: İsrail Devlet Başkanı İzak Rabin ve FKÖ lideri Yaser Arafat arasında Washington’da, beş yıl sonra Filistin’de özerk bir devletin kurulmasını öngören, Filistin Özerklik İlkeleri Deklarasyonu (Oslo Anlaşması) imzalandı.

25 Şubat 1994: Batı Şeria’nın el-Halil kentinde bulunan Hz. İbrahim Camii’ne sabah namazı esnasında bir Yahudi tarafından gerçekleştirilen saldırıda, aralarında çocukların da bulunduğu 50’nin üzerinde Filistinli hayatını kaybetti, yaklaşık 300’ü de yaralandı.

4 Mayıs 1994: İzak Rabin ve Yaser Arafat arasında Oslo Anlaşması’nı tamamlayıcı düzenlemeler içeren Kahire Anlaşması imzalandı.

26 Ekim 1994: İsrail ve Ürdün arasında barış anlaşması imzalandı.

28 Eylül 1995: II. Oslo Anlaşması Washington’da imzalandı.

26 Ekim 1995: İslami Cihad lideri Fethi Şikaki, İsrail gizli servisi Mossad’ın düzenlediği bir saldırı sonucu Malta’da öldürüldü.

4 Kasım 1995: Oslo Anlaşması’nın altına imza atan İsrail Başbakanı İzak Rabin, aşırı sağcı Yigal Amir tarafından öldürüldü.

20 Ocak 1996: Filistin’de yapılan ile seçimlerde, FKÖ lideri Yaser Arafat %88,2 oy oranıyla Filistin Özerk Yönetimi’nin başkanı seçildi. Aynı gün yapılan Yasama Meclisi seçimlerinde el-Fetih’e yakın adaylar, 88 sandalyenin 68’ini kazandı. Seçimleri sol örgütlerin yanı sıra HAMAS ve İslami Cihad boykot etmişti.

29 Mayıs 1996: İsrail seçimlerini Benyamin Netanyahu liderliğindeki Likud Partisi’nin kazanması ve ardından aşırı sağ partilerle koalisyon kurulması, barış sürecine darbe vurdu.

27 Eylül 1996: Kudüs belediye başkanının Kubbet’üs-Sahra’nın altına tüneller açtırması sonucu patlak veren olaylarda üç günde 76 Filistinli hayatını kaybetti, 2000’e yakın kişi de yaralandı.

15 Ocak 1997: II. Uygulama Anlaşması olan El-Halil Protokolü imzalandı.

1 Ekim 1997: Ürdün’ün baskısıyla İsrail, 16 Ekim 1991’de müebbet hapis cezasına çarptırılan HAMAS’ın manevi lideri Şeyh Ahmed Yasin’i serbest bırakmak zorunda kaldı.

14 Mayıs 1998: İsrail devletinin kuruluşunun 50. yıldönümünde, Filistinlilerin protesto gösterileri sırasında çıkan çatışmalarda 9 Filistinli hayatını kaybetti, 1.200’ü de yaralandı.

21 Haziran 1998: İsrail hükümeti Netanyahu’nun Büyük Kudüs planını onayladı.

7 Temmuz 1998: BM Genel Kurulu Filistin delegasyonuna gözlemci statüsü verdi.

23 Ekim 1998: İsrail ile Filistin arasında Wye River Memorandum’u imzalandı.

18 Aralık 1998: İsrail hükümeti Wye River Memorandum’unu uygulamayı askıya aldığını bildirdi.

4 Mayıs 1999: ABD Başkanı Clinton’ın Arafat’a nihai statü görüşmelerinin bir yıl içinde sonuçlanacağı garantisini vermesi dolayısıyla, Filistin Merkez Konseyi bağımsız Filistin Devleti’nin ilanını erteledi.

17 Mayıs 1999: İsrail’de yapılan seçimleri, Likud Partisi’ni yenilgiye uğratan Ehud Barak liderliğindeki İşçi Partisi kazandı.

25 Temmuz 2000: II. Camp David Zirvesi, ABD Başkanı Clinton’ın “anlaşmaya varamadılar” şeklindeki açıklamasıyla sona erdi.

13 Eylül 2000: Oslo Anlaşması’nda Filistin’in özerkliği için verilen beş yıllık süre doldu.

28 Eylül 2000: İsrail Savunma Bakanı Ariel Şaron’un Mescid-i Aksa’ya yaptığı provokatif ziyaret Filistinlilerin tepkisine neden oldu. El-Aksa İntifadası başladı.

6 Şubat 2001: İsrail’de yapılan erken genel seçimlerde Likud Partisi lideri Ariel Şaron ezici bir üstünlükle kazandı ve başbakan seçildi.

Ekim 2001: HAMAS’ın askeri kanadı İzzettin Kassam Tugayları ilk roketini fırlattı. 3 mil menzilli olan roket Gazze içinde boş bir alana düştü.

17 Ekim 2001: Filistinlilere hakaretleriyle dikkat çeken ve İsrail-Filistin barış anlaşmalarına karşı çıkan Turizm Bakanı Rehavam Zeevi silahlı saldırı sonucu öldü. Saldırıyı FHKC üstlendi.

19 Kasım 2001: 1982 yılında gerçekleştirilen Sabra ve Şatilla Katliamı’ndan kurtulan Filistinlilerin suç duyurusu üzerine Belçika, katliamın sorumlusu olan İsrail Başbakanı Şaron’u ifade vermeye çağırdı.

23 Kasım 2001: İsrail ordusunun füze saldırısında HAMAS’ın askeri kanat liderlerinden Muhammed Ebu Hanud hayatını kaybetti.

3 Aralık 2001: Bir gün önce HAMAS’ın üstlendiği, Kudüs’te ve Hayfa’da 26 kişinin ölümü, 220 kişinin de yaralanması ile sonuçlanan dört patlamanın ardından İsrail, Gazze Şeridi ve Batı Şeria’ya saldırdı. Batı Şeria’da birçok eve füze isabet ederken, Gazze’deki hedef Arafat oldu.

13 Aralık 2001: İsrail Güvenlik Kabinesi, Arafat’la tüm ilişkilerini kesme kararı aldı ve Arafat’ı saldırı dalgasının doğrudan sorumlusu olmakla suçladı.

10 Şubat 2002: İsrail topraklarına ilk Kassam roketi düştü.

27 Mart 2002: Suudi Arabistan Veliaht Prensi Abdullah’ın Filistin-İsrail sorununun çözümüne yönelik olarak hazırladığı “Ortadoğu Barış Planı”, Beyrut’ta gerçekleştirilen Arap Birliği Zirvesi’nde onaylandı.

29 Mart 2002: İsrail birliklerinin Batı Şeria’daki tüm Filistin kentlerine tanklarla girmesiyle “Koruyucu Kalkan Operasyonu” başladı. Arafat’ın Ramallah’taki karargahı kuşatıldı ve karargah tahrip edilerek, elektrik, su ve telefon bağlantısı kesildi. 1967 Savaşı’ndan sonra Batı Şeria’ya yönelik bu en büyük hava ve kara operasyonu 3 Mayıs’ta sona erdi.

3-15 Nisan 2002: Cenin Mülteci Kampı’nı dış dünyadan tamamen tecrit eden İsrail, burada 1.300 Filistinliyi katletti, 1.500’ünü de yaraladı. Kampın %80’i oturulamaz hale geldi.

1 Mayıs 2002: 19 Nisan 2002’de BM Güvenlik Konseyi tarafından Cenin’deki katliamı araştırmak üzere kurulmasına karar verilen komisyon, İsrail’in gösterdiği tepkiler nedeniyle dağıtıldı.

2 Mayıs 2002: Arafat’ın karargahında bulundurduğu, İsrail Turizm Bakanı Zeevi’nin ölümünden sorumlu tutulan altı kişinin Eriha’daki hapishaneye gönderilmesi karşılığında karargah çevresindeki kuşatma kaldırıldı.

3 Haziran 2002: Başbakan Ariel Şaron, Batı Şeria’yı çepeçevre kuşatacak olan yaklaşık 700 kilometrelik sözde “güvenlik duvarı”nın 110 kilometrelik ilk etabının inşasını onayladı.

23 Temmuz 2002: İzzettin Kassam Tugayları’nın bir numaralı ismi Salah Şehade, İsrail F-16’larından atılan bombalarla katledildi. Şehade ile birlikte, aralarında aile fertlerinin de bulunduğu 16 kişi daha hayatını kaybederken, 77 kişi de yaralandı.

30 Eylül 2002: Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyan yasa ABD Kongresi’nden geçti.

5 Ekim 2002: ABD Kongresi’nin kararına karşılık Arafat, iki yıl önce Filistin Konseyi’nden geçen Doğu Kudüs’ü Filistin Devleti’nin başkenti olarak kabul eden yasayı imzaladı.

17 Kasım 2002: İsrail Dışişleri Bakanı Benyamin Netenyahu Oslo Anlaşmaları’nın tamamen iptal edildiğini bildirdi.

30 Kasım 2002: İsrail kuvvetleri BM Gıda Programı’nın Gazze’deki gıda deposunu yerle bir etti.

28 Ocak 2003: İsrail’de yapılan erken genel seçimlerde Ariel Şaron başkanlığındaki Likud Partisi milletvekili sayısını ikiye katlayarak seçimin galibi oldu.

19 Mart 2003: Arafat’ı muhatap almak istemeyen dış güçlerin baskılarıyla Filistin’de başbakanlık kurumu ihdas edildi ve Arafat, Mahmud Abbas’ı ilk başbakan olarak atadı.

30 Nisan 2003: Ortadoğu Yol Haritası ilan edildi.

25 Mayıs 2003: İsrail hükümeti, Yol Haritası’nı 14 çekince ile birlikte 7’ye karşı 12 oyla onayladı.

3-5 Haziran 2003: Mısır’ın Şarm el-Şeyh ve Ürdün’ün Akabe kentinde Yol Haritası’nın hayata geçirilmesine ilişkin ABD Başkanı Bush’un öncülüğünde iki zirve gerçekleştirildi.

9 Haziran 2003: Akabe Zirvesi’nin sonuçlarını reddeden Filistinli direniş örgütleri ilk kez ortak silahlı eylem gerçekleştirerek dört İsrail askerini öldürdüler.

10 Haziran 2003: HAMAS liderlerinden Dr. Abdülaziz el-Rantisi’ye yönelik füzeli saldırıda 1’si bebek 4 kişi öldü, 27 kişi de yaralandı. Rantisi yara almadan kurtuldu.

15 Temmuz 2003: İsrail Parlamentosu 8’e karşı 26 oyla Doğu Kudüs, Batı Şeria ve Gazze Şeridi’nin tarihi açıdan da uluslararası hukuk ve İsrail devletinin daha önce imzaladığı anlaşmalar açısından da “işgal edilmemiş” topraklar olduğu yönünde bir karar çıkardı.

31 Temmuz 2003: İsrail, Batı Şeria ve Kudüs çevresine inşa edilen “güvenlik duvarı”nın ilk etabını tamamladı.

19 Ağustos 2003: Başta HAMAS, İslami Cihad ve el-Aksa Şehitleri Tugayı olmak üzere direniş örgütlerinin 29 Haziran 2003’te ilan ettikleri üç aylık şartlı ateşkes, İsrail’in saldırılarına devam etmesi nedeniyle bozuldu.

20 Ağustos 2003: HAMAS ve İslami Cihad’ın Kudüs’te ortaklaşa düzenledikleri saldırıda 20 İsrailli öldü, 120’si de yaralandı. İsrail Filistin yönetimiyle ilişkilerini dondurdu.

21 Ağustos 2003: İsrail’in Gazze’ye düzenlediği füze saldırısında HAMAS liderlerinden Ebu Şenneb iki korumasıyla birlikte hayatını kaybetti.

6 Eylül 2003: Filistin Başbakanı Mahmud Abbas görevinden istifa etti. Aynı gün HAMAS’ın kurucusu ve manevi lideri Şeyh Ahmed Yasin, İsrail saldırısından hafif yaralı olarak kurtuldu.

10 Eylül 2003: HAMAS’ın önde gelen isimlerinden Mahmud Zahhar, İsrail’in füze saldırısında yaralı olarak kurtuldu, ancak oğlu hayatını kaybetti.

11 Eylül 2003: İsrail hükümeti, Filistin lideri Yaser Arafat’ı sürgüne gönderme yönünde ilke kararı aldı. Aynı gün 15 AB üyesi, HAMAS’ı AB’nin terör listesine alma konusunda uzlaştı.

25 Eylül 2003: 20. yüzyılın önemli düşünürlerinden Filistin asıllı Edward Said hayatını kaybetti.

5 Ekim 2003: İsrail, bir önceki gün Hayfa’da düzenlenen saldırıya misilleme olarak, 30 yıl sonra ilk kez Suriye topraklarını bombaladı.

15 Ekim 2003: Gazze’de içlerinde CIA mensuplarının da bulunduğu dört araçlık konvoya düzenlenen saldırıda 3’ü CIA mensubu 4 kişi öldü, 1 kişi de yaralandı.

9 Kasım 2003: Berlin’deki “Utanç Duvarı”nın yıkılışının yıldönümü olan 9 Kasım, İsrail’in Filistin’de inşa ettiği “Irkçı Ayrım Duvarı”na uluslararası tepki günü olarak ilan edildi.

19 Kasım 2003: BM Güvenlik Konseyi’nden oybirliği ile geçen 1515 sayılı kararla Yol Haritası Planı taraflar açısından bağlayıcı hale geldi.

1 Aralık 2003: Cenevre İnisiyatifi’nin Yol Haritası’na alternatif olarak hazırladığı deklarasyon ilan edildi.

24 Kasım 2003: İsrail başbakanı Ariel Şaron, Filistin tarafının Yol Haritası’ndaki yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde, “tek taraflı hareket”e geçerek Gazze Şeridi’ndeki Yahudi yerleşim birimlerini boşaltılacağını ilan etti.

14 Ocak 2004: Gazze Şeridi’nde ilk kez HAMAS mensubu bir kadın tarafından düzenlenen saldırıda, 4 İsrail askeri öldü.

22 Mart 2004: Filistin’in manevi lideri Şeyh Ahmet Yasin sabah namazı çıkışında bizzat Şaron tarafından yönetilen bir askeri operasyon sonucu 8 Filistinli ile birlikte hunharca katledildi. Yasin katliamı sonrası İsrail terörünün sınırlarının artık kalmadığı anlaşılırken BM’nin katliamı kınamasını yine ABD vetosu engelledi.
14 Nisan 2004: ABD Başkanı George W. Bush, Gazze’den tek taraflı çekilmeyi öngören Şaron Planı’nı kabul etti; gelecekte muhtemel bir barış için müzakere edilecek temel konularda (özellikle sınırlar ve mülteciler) İsrail’in görüşlerini benimseyen bir mektubu Şaron’a verdi.

17 Nisan 2004: Şeyh Ahmet Yasin’in şehadetinin ardından HAMAS liderliğine getirilen Abdülaziz el-Rantisi Şeyh Yasin’e karşı düzenlenen suikasta benzer bir yöntemle şehit edildi.

18-23 Mayıs 2004: İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki Rafah mülteci kampına düzenlediği saldırılarda 53 Filistinli hayatını kaybetti, 120’si de yaralandı. Silah kaçakçılığında kullanılan tünellerin çıkışı olabileceği gerekçesiyle 155 bina yıkıldı, 1960 Filistinli evsiz kaldı.

9 Temmuz 2004: BM Genel Kurulu’nun 8 Aralık 2003’teki kararı doğrultusunda istişari görüşünü açıklayan Uluslararası Adalet Divanı, Batı Şeria’yı çevreleyen “güvenlik duvarı”nın Filistinlilerin haklarını ağır biçimde ihlal ettiği ve ulusal güvenlik gerekçesiyle meşrulaştırılamayacağı sonucuna vardı.

30 Eylül-16 Ekim 2004: İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki Beyt Hanun, Beyt Lahiya ve Cebaliye mülteci kamplarına yönelik saldırılarında 133 Filistinli hayatını kaybetti. 77 ev yıkıldı ve yüzlercesi tahrip edildi.

11 Kasım 2004: Uzunca bir süre İsrail’in karargahında tecrit ettiği Filistin’in efsanevi lideri Yaser Arafat, şüpheli bir şekilde hayatını kaybetti.

9 Ocak 2005: Filistin’de ikinci defa yapılan ve yedi adayın yarıştığı başkanlık seçimlerini %62,52 ile Mahmud Abbas kazandı. Seçimleri HAMAS, İslami Cihad ve FHKC boykot etmişti.

Ocak 2005: Gazze Şeridi’nde 10 bölgede ilk kez yapılan yerel seçimlerde HAMAS, belediye meclislerindeki 118 sandalyenin 77’sini kazandı.

8 Şubat 2005: Mısır’ın Şarm eş-Şeyh kentinde bir araya gelen Filistin’in yeni lideri Mahmud Abbas ile İsrail başbakanı Ariel Şaron, çatışmaya son verdiklerini açıkladılar.

13 Mart 2005: HAMAS, Temmuz 2005’te yapılması planlanan genel seçimlere katılacağını açıkladı.

Mayıs 2005: Yerel seçimlerin ikinci turu yapıldı.

15 Ağustos-12 Eylül 2005: İsrail, Gazze Şeridi’ndeki 8.000’e yakın Yahudi’nin yaşadığı 21 yerleşim biriminin tamamı ile Batı Şeria’daki 600 Yahudi’nin yaşadığı 4 yerleşim birimini boşalttı.

25 Eylül 2005: İsrail, çekilmesinin üzerinden henüz iki hafta bile geçmeden Gazze Şeridi’ne ilk hava saldırısını gerçekleştirdi.

Eylül 2005: Yerel seçimlerin üçüncü turu yapıldı.

Aralık 2005: Yerel seçimlerin dördüncü turu yapıldı.

5 Ocak 2006: İsrail’in kuruluşundan itibaren Araplarla yaptığı tüm savaşlara aktif olarak katılan ve pek çok katliama imza atan, İkinci İntifada’yı bizzat kışkırtan Ariel Şaron, beyin kanaması geçirerek hastaneye kaldırıldı.

25 Ocak 2006: Daha önce defalarca ertelenen Filistin’in ikinci genel seçimleri yapıldı. 132 sandalyeli mecliste, HAMAS öncülüğündeki Değişim ve Reform Listesi 74, el-Fetih 45, diğer küçük partiler ve bağımsız adaylar ise 13 sandalye kazandı. İslami Cihad seçimleri boykot etti.

30 Ocak 2006: Ortadoğu Dörtlüsü (ABD, AB, BM ve Rusya) Filistin’e yardımların sürmesi için HAMAS’ın şiddetten vazgeçmesi, İsrail’i tanıması ve mevcut anlaşma ve yükümlülükleri (Yol Haritası) kabul etmesi gerektiği yönünde bir karar aldı. Rusya ise HAMAS hükümetiyle çalışmaya hazır olduğunu bildirdi.

14 Şubat 2006: El-Fetih’in kontrolündeki bir önceki meclis yaptığı son toplantıda, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ı yeni yetkilerle donattı. Ancak 7 Mart 2006’da toplanan yeni meclis ilk iş olarak bu kararı iptal etti.

16 Şubat 2006: ABD, Filistin’e yardımı durdurdu.

19 Şubat 2006: İsrail, Filistin’e yönelik ekonomik yaptırımları uygulama kararı aldı.

22 Şubat 2006: İsrail, Filistinli milletvekillerinin Gazze Şeridi ile Batı Şeria arasındaki seyahatlerinde geçiş kolaylığı sağlayan VIP statülerini iptal etti.

28 Mart 2006: İsrail seçimlerini, komaya giren Ariel Şaron’un varisi, Kadima Partisi lideri Ehud Olmert kazandı.

28 Mart 2006: İsmail Heniyye başbakanlığında kurulan HAMAS hükümeti, 36’ya karşı 70 oyla meclisten güvenoyu aldı.

7 Nisan 2006: AB, Filistin Hükümeti’ne doğrudan yardımları askıya aldığını açıkladı.

10 Mayıs 2006: İsrail hapishanelerinde tutuklu bulunan bazı örgütlerin liderleri, Filistin mücadelesinin hedef ve ilkelerini ortaya koymak üzere 18 maddelik bir planı ilan ettiler. (Mahkumlar Planı)

1 Haziran 2006: Üç aydan beri maaşlarını alamayan güvenlik güçleri gösteri düzenledi.

8 Haziran 2006: İsrail, HAMAS hükümetinin, güvenlik biriminin başına getirdiği Filistin Halk Direniş Komiteleri (FHDK) örgütünün kurucusu Cemal Ebu Samhadana’yı Gazze Şeridi’nin güneyine düzenlenen bir hava saldırısında öldürdü.

9 Haziran 2006: İsrail, Gazze Şeridi’nin Beyt Lahiya sahilinde piknik yapan 6’sı aynı aileden 8 kişiyi katletti ve müteakip saldırılarda ölü sayısı 20’yi aştı

10 Haziran 2006: HAMAS 16 aydır uyguladığı ateşkesi bozduğunu ilan etti.

24 Haziran 2006: Mahmud Abbas ile İsmail Heniyye Mahkumlar Planı’nın önemli maddeleri üzerinde anlaşmaya vardı. HAMAS diplomatik müzakerelerde Abbas’ın önderliğini kabul etti.

25 Haziran 2006: Sekiz Filistinli eylemci, yeraltındaki tünel vasıtasıyla ulaştıkları Kerem Şalom sınır kapısında İsrail askerlerine saldırı düzenledi. İki İsrail askeri ölürken, Gilad Şalit adlı onbaşı kaçırıldı; Filistinlilerden ikisi hayatını kaybetti, dördü de yaralandı. Olayın sorumluluğunu FHDK, İzzettin Kassam Tugayları ve İslam Ordusu üstlendi.

26 Haziran 2006: İsrail, kaçırılan askeri için iki gün süre verdi. Filistinliler ise kaçırılan asker hakkında bilgi karşılığında cezaevlerindeki Filistinli kadın ve çocukların tahliyesini istedi.

28 Haziran 2006: İsrail ordusu, Gazze Şeridi’ne yönelik “Yaz Yağmurları Operasyonu”nu başlattı; elektrik santrali, köprüler ve hükümet binalarını hedef aldı.

29 Haziran 2006: İsrail, aralarında bakanlar, milletvekilleri ve belediye başkanlarının da bulunduğu 64 HAMAS mensubunu gözaltına aldı.

12 Temmuz 2006: 28 Haziran’dan itibaren 80’den fazla Filistinli hayatını kaybetti. İsrail, Hizbullah’ın iki askerini kaçırması ve sekizini de öldürmesi üzerine Lübnan topraklarına altı sene sonra tekrar girdi.

31 Ağustos 2006: İsrail askerleri, el-Aksa Şehitleri Tugayı’nın Batı Şeria’daki en üst düzey yetkililerinden Fadi Kafisha’yı öldürdü.

11 Eylül 2006: 16 Ağustos’ta başlayan görüşmeler sonunda Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile Başbakan İsmail Heniyye, ulusal birlik hükümeti kurma konusunda anlaştı.

20 Eylül 2006: İsrail ordusu, Filistin bankalarına ve döviz bürolarına düzenlediği baskınlar sonucu yaklaşık bir buçuk milyon dolara el koyduğunu açıkladı. İsrail bu paranın terör eylemleri düzenlenmesi için kullanıldığını öne sürdü.

7 Kasım 2006: İsrail ordusunun 1 Kasım’da başlattığı ve altı gün süren “Güz Bulutları Operasyonu”nda 50’yi aşkın Filistinli hayatını kaybetti.

26 Kasım 2006: Beş aydır devam eden ve 400’ü aşkın Filistinlinin hayatına mal olan İsrail saldırıları, ateşkesle sona erdi.

15 Aralık 2006: Başbakan İsmail Heniyye, çıktığı ilk yurtdışı gezisinden dönüşünde uzun süre Rafah sınır kapısında bekletildi ve ancak Arap ülkelerinden topladığı yanındaki 35 milyon doları Mısır’da bırakarak Gazze Şeridi’ne girebildi. Sınırdan geçerken el-Fetih’e bağlı güvenlik güçleri tarafından açılan ateş sonucu koruması hayatını kaybederken oğlu da yaralandı.

25 Aralık 2006: Filistin lideri Mahmut Abbas ulusal birlik hükümeti kurulması, aksi takdirde erken seçimlere gidilmesi konusunda HAMAS’a 10 günlük bir süre tanıdı.

5 Ocak 2007: ABD, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’a bağlı güvenlik güçlerine 86,4 milyon dolarlık yardım yapacağını bildirildi.

6 Ocak 2007: Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, HAMAS’ın Gazze Şeridi’nde görev yapan silahlı güçlerini yasadışı ilan etti.

26 Ocak 2007: Filistin Dışişleri Bakanı Mahmud Zahar’ın Gazze’deki evine ateş açıldı.

29 Ocak 2007: Filistin İçişleri Bakanı Said Siyam’ın evine saldırı düzenlendi. El-Fetih yanlısı Ulusal Güvenlik Güçleri’nin başkanı Tuğgeneral Seyid Şaban ise Gazze Şeridi’nde kaçırıldı.

9 Şubat 2007: Suudi Arabistan’ın Mekke kentinde bir araya gelen Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve HAMAS’ın siyasi lideri Halid Meşal öncülüğündeki taraflar, ulusal birlik hükümeti kurma konusunda anlaşma imzaladı.

12 Şubat 2007: İsrail, 7 Şubat’ta başlattığı Ağlama Duvarı ile Harem-i Şerif'i birbirine bağlayan Faslılar Yolu’nu (Magrip Kapısı) yıkma çalışmalarını tepkiler üzerine durdurdu.

11 Mart 2007: Gazze Şeridi’nde el-Fetih ile HAMAS arasındaki çatışmalar yeniden baş gösterdi.

17 Mart 2007: İsmail Heniyye başbakanlığında kurulan ulusal birlik hükümeti 3’e karşı 83 oyla meclisten güvenoyu aldı. İsrail cezaevlerindeki 41 milletvekili ise oylamaya katılamadı.

21 Mart 2007: ABD ve AB, HAMAS’ın yer aldığı Filistin hükümetini tanımama ve yaptırımları sürdürmesi konusunda anlaştı.

24 Nisan 2007: 7 Nisan’dan itibaren İsrail’in Gazze Şeridi’ne yeniden saldırması üzerine HAMAS’ın silahlı kanadı, ateşkesin son erdiğini ilan etti ve İsrail’e yeniden füze fırlatmaya başladı.

13 Mayıs 2007: El-Fetih’in sözcüsü Tevfik Ebu Hussa ile el-Aksa Şehitleri Tugayı’nın liderlerinde biri, Gazze’de HAMAS’a bağlı silahlı kişiler tarafından öldürüldü. Çıkan olaylarda 5 kişi öldü, 19 kişi de yaralandı ve çoğunluğu HAMAS üyesi 70 kişi de kaçırıldı.

14 Mayıs 2007: Ulusal birlik hükümetinin İçişleri Bakanı istifa etti.

20/19 Mayıs 2007: Son bir haftada Gazze Şeridi’nde 51 kişinin hayatına mal olan iç çatışmalar, yeni bir ateşkesle duruldu.

23 Mayıs 2007: İsrail ordusu, Batı Şeria’da aralarında bir bakan, üç milletvekili ve dört belediye başkanının bulunduğunu 33 HAMAS yetkilisini tutukladı.

11 Haziran 2007: HAMAS ve el-Fetih, Mısır’ın arabuluculuğunda yeni bir ateşkes imzaladı.

12 Haziran 2007: HAMAS’lı Ulaştırma Bakan Yardımcısı Faidi Sabane kaçırıldı. El-Fetih ile el-Aksa Şehitleri Tugayı’nın Kuzey Gazze sorumlusu Cemal Ebu Cidyan, İzzeddin Kassam Tugayları’nın saatler süren kuşatmasının ardından öldürüldü.

15 Haziran 2007: Gazze Şeridi’nin büyük bölümünü kontrolü altına alan HAMAS, buradaki el-Fetih karargahını ve Filistin Devlet Başkanlığı binasını da ele geçirdi. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, ulusal birlik hükümetini feshederek Maliye Bakanı Selam Feyyad’ı yeni başbakan olarak atadı. Son bir haftada Filistin’deki iç çatışmalarda ölenlerin sayısı 100’ü aştı.

17 Haziran 2007: Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, HAMAS örgütüne bağlı silahlı grupları yasadışı ilan etti.

18 Haziran 2007: Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, 16 Nisan’da el-Fetih ve HAMAS tarafından oluşturulan Ulusal Güvenlik Konseyi’ni feshetti. ABD, 15 ay sonra Batı Şeria’daki Filistin hükümetine ekonomik yardımı tekrar başlatmaya karar verdi.

24 Haziran 2007: İsrail hükümeti, daha önce dondurulan 350 milyon dolarlık vergi iadelerinin Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’a aktarımını onayladı.

20 Temmuz 2007: İsrail, Mahmud Abbas yönetimine destek vermek için 255 Filistinli mahkumu serbest bıraktı.

2 Ağustos 2007: ABD, HAMAS’a karşı mücadele eden güvenlik güçlerine destek için Mahmud Abbas’a 80 milyon dolar hibe etti.

8 Ağustos 2007: Mahmud Abbas, HAMAS’ın diyalog çağrısını bir kez daha reddetti.

18 Ağustos 2007: Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, HAMAS hükümetinin daha önce yaptığı tüm atamaları iptal etti ve örgütle tüm bağları kopardı.

2 Eylül 2007: HAMAS’ı devre dışı bırakmak üzere seçim yasasında değişikliğe gidildi ve FKÖ’nün Filistin halkını temsil etme hakkını kabul etmeyen partilerin seçimlere girmesi yasaklandı.

Eylül 2007: İsrail, Gazze Şeridi’ni düşman bölge ilan etti.

27 Kasım 2007: ABD’nin Annapolis şehrinde, toplam 49 ülke ve uluslararası örgüt temsilcisinin katılımıyla Ortadoğu Barış Konferansı yapıldı ve 12 Aralık’tan itibaren barış müzakereleri yeniden başladı.

23 Ocak 2008: Ambargolara artık dayanamayan Gazzeliler sınırdaki duvarı yıkarak temel ihtiyaçlarını alabilmek için Mısır tarafına geçtiler.

28 Şubat-3 Mart 2008: İsrail’in Gazze Şeridi’ne düzenlediği operasyonda en az 117 Filistinli hayatını kaybetti, 200’ü de yaralandı. Yaklaşık 800 Filistinlinin evi tahrip edildi.

14 Nisan 2008: FDKC’nin askeri kanadının lideri İbrahim Ebu İlba İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybetti.

19 Haziran 2008: Mısır’ın arabuluculuğunda gerçekleşen pazarlıklar sonucu HAMAS ile İsrail arasında altı aylık ateşkes imzalandı.

19 Aralık 2008: HAMAS ile İsrail arasındaki altı aylık ateşkes sona erdi.

27 Aralık 2008: Roket atışlarını gerekçe gösteren İsrail, mezuniyet töreninin yapıldığı bir polis merkezini vurarak ve aralarında HAMAS’ın üst düzey güvenlik görevlilerinin de bulunduğu 140 polisi şehit ederek Gazze Şeridi’nde “Dökme Kurşun Operasyonu”na başladı. Altmış savaş uçağının katıldığı operasyonun sadece ilk saatlerinde 200’ü aşkın Filistinli hayatını kaybetti.

31 Aralık 2009: İsrail ABD, AB, BM ve Rusya’nın oluşturduğu Ortadoğu Dörtlüsü’nün ateşkes çağrısını reddetti.

3 Ocak 2009: İsrail Gazze Şeridi’nde kara operasyonuna başladı.

9 Ocak 2009: Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın görev süresi fiilen doldu.

18 Ocak 2009: 22 gün süren katliamın ardından İsrail ateşkes ilan ederek yerle bir ettiği Gazze Şeridi’nden çekilmeye başladı.

LÜBNAN - KRONOLOJİ

Zahide Tuba Kor, Ortadoğu'nun Aynası Lübnan, "Kronoloji", İstanbul: Aralık 2009, İHH İnsani Vakfı Yayınları, sf.239-248.

NOT: Her hakkı mahfuzdur. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir.


MÖ 3000-2000: Fenike hâkimiyeti.

MÖ 2000-1800: Amurru hâkimiyeti

MÖ 1800-1200: Mısır hâkimiyeti.

MÖ 1200-900: Fenikelilerin etkisinde bağımsız şehir-devletlerinin hâkimiyeti.

MÖ 875-608: Asur hâkimiyeti.

MÖ 590’lar-538: Babil hâkimiyeti.

MÖ 538-333: Pers hâkimiyeti.

MÖ 333-323: Büyük İskender’in hâkimiyeti.

MÖ 323-64: Selevkoslar/Selefkiler Krallığı.

MÖ 64-MS 395: Roma hâkimiyeti.

395-636: Bizans hâkimiyeti.

636: Hz. Ömer döneminde Yermük Savaşı’yla Müslümanların hâkimiyetine geçiş.

660-750: Emevi hâkimiyeti.

750-977: Abbasi hâkimiyeti. (Bu dönemde Lübnan toprakları bir ara Tolunoğulları ile İhşitlerin hâkimiyetine de girdi.)

969–: Fatımi hâkimiyeti. (11. yüzyılın ortalarında kısa bir süre Selçukluların yönetimine geçti. Bir ara müstakil hanedanlıklar da kuruldu.)

1099-1291: Haçlı hâkimiyeti. Beyrut’un kuzeyi ile Trablus arasında Trablus Kontluğu kuruldu (1099-1291); Beyrut, Sayda ve Sur ise Kudüs Krallığı’na bağlandı (1109-1289).

1291-1516: Memlük hâkimiyeti.

1516-1918: Osmanlı hâkimiyeti.

1516-1841: Emirlik sistemi (1516-1697 Maanlar ile 1697-1841 Şihabiler).

1831-1840: Kavalalı Mehmet Ali Paşa idaresindeki Mısır’ın Cebel-i Lübnan’ı işgali.

1842-1860: Kuzeyde Marunilerin, güneyde ise Dürzilerin yönetiminde Çifte Kaymakamlık sistemine geçildi. Bu dönemde Marunilerle Dürziler arasında siyasi ve iktisadi çatışmalar yaşandı.

1860: Marunilerle Dürziler arasında yaşanan iç savaş Fransızların müdahalesiyle sona erdi ve “Cebel-i Lübnan Meselesi” uluslararası bir mesele hâline geldi.

9 Haziran 1861: Cebel-i Lübnan Nizamnamesi ile Mutasarrıflık sistemine geçildi.

6 Mayıs 1916: Cemal Paşa, Osmanlı’ya ihanet suçlamasıyla 14 Arap milliyetçisini Beyrut’ta, 7’sini de Şam’da astırdı.

Mayıs 1916: I. Dünya Savaşı devam ederken İngilizler ve Fransızlar Osmanlı’nın Arap topraklarının paylaşımını içeren gizli Sykes-Picot Anlaşması’nı imzaladılar.

11 Ekim 1918: Mekke Şerifi Hüseyin’in oğlu Faysal’ın Beyrut’ta Şerif’in hükümranlığını ilan etmesi üzerine Fransızlar, İngilizlerle birlikte bölgeye asker çıkarak Lübnan topraklarını fiilen işgale başladılar.

Nisan 1920: Lübnan ve Suriye topraklarında Fransız mandası kuruldu.

1 Eylül 1920: Cebel-i Lübnan bölgesine Suriye’den koparılan toprakların dâhil edilmesiyle “Büyük Lübnan Devleti” kuruldu.

1920-1943: Fransız mandası dönemi.

23 Mayıs 1926: Lübnan Cumhuriyeti kuruldu ve anayasa kabul edildi.

1932: Son resmî nüfus sayımı yapıldı.

1932: Suriye Sosyal Nasyonalist Partisi (Suriye Halk Partisi) Antun Saadeh tarafından kuruldu.

1936: Ketaib Partisi (Falanjist hareket) Piyer Cümeyyil tarafından Avrupa’da yükselen faşist hareketten etkilenerek kuruldu.

Haziran 1941: II. Dünya Savaşı’nın devam ettiği bir dönemde Lübnan, Fransızlarla İngilizlerin işgaline uğradı.

1943: Bağımsız Lübnan’ın iç ve dış politikasının temellerini atan sözlü bir uzlaşma olan Millî Misak ilan edildi.

22 Kasım 1943: Lübnan bağımsızlığını ilan etti.

31 Aralık 1946: Fransız birlikleri tamamen çekildi.

1948: Birinci Arap-İsrail Savaşı sırasında Lübnan topraklarına ilk Filistinli mülteci akını yaşandı.

23 Mayıs 1949: Lübnan ile İsrail arasında Birinci Arap-İsrail Savaşı’nı sona erdiren ateşkes imzalandı.

1949: Dürzi lider Kemal Canbulat, Batı Avrupa’daki sosyalist partileri model alarak İlerici Sosyalist Parti’yi kurdu.

17 Temmuz 1951: Lübnan’ın bağımsızlık mücadelesinde en önde gelen isimlerden olan Başbakan Riyad es-Sulh resmî bir ziyaret için gittiği Ürdün’de, Suriye Sosyal Nasyonalist Partisi’nin bir üyesi tarafından öldürüldü.

8 Mayıs-14 Ekim 1958: İlk iç savaş patlak verdi ve 15 Temmuz’da ABD, Altıncı Filosu’nu yollayarak savaşa müdahale etti.

1967: Üçüncü Arap-İsrail Savaşı’nın ardından Lübnan’a ikinci Filistinli mülteci akını yaşandı.

Aralık 1968: İsrail’in Beyrut havalimanını bombalaması ve 13 uçağı kullanılmaz hâle getirmesiyle ilk kez Lübnanlılar arasında Filistin meselesi ciddi bir biçimde tartışmaya açıldı.

1969: İlerici Sosyalist Parti lideri Kemal Canbulat, solcu-milliyetçi Müslümanları bir çatı altında toplayan Lübnan Ulusal Hareketi’ni kurdu.

3 Kasım 1969: Lübnan ordu komutanı ile FKÖ arasında Lübnan topraklarında Filistinlilerin haklarını düzenleyen ve İsrail’e yönelik gerilla mücadelesini meşrulaştıran Kahire Anlaşması imzalandı.

1970: Kral Hüseyin’e karşı başarısız darbe girişiminin ardından Ürdün askerleri binlerce Filistinli mülteciyi öldürdü. “Kara Eylül” olaylarının ardından Filistinli direnişçiler Ürdün’den çıkarıldı; Lübnan, İsrail’e yönelik Filistin direnişinin merkezi hâline geldi.

1973: Lübnan ordusu ile Filistinli gerillalar arasında iki hafta devam eden çatışmaların ardından, Lübnan hükümeti ile FKÖ arasında 1968 tarihli Kahire Anlaşması’nı teyit eden ancak gerillaların hareketlerine bazı sınırlamalar getiren Milkart Protokolü imzalandı.

1974: Şiilerin siyasi taleplerini dillendiren ilk organizasyon olan Mahrumlar Hareketi’nin silahlı kanadı Emel Hareketi kuruldu.

Mayıs-Haziran 1974: Güney Lübnan’daki Filistin mülteci kampı Nebatıyye İsrail bombardımanıyla yerle bir edildi.

13 Nisan 1975: Maruni Falanjistlerin Filistinlilerin bulunduğu bir otobüse pusu kurarak 27 kişiyi öldürmelerinin ardından iç savaş başladı.

Kasım 1975: Başkent, Müslüman Batı Beyrut ile Hristiyan Doğu Beyrut olarak ikiye bölündü.

Ocak 1976: Doğu Beyrut’taki Filistin mülteci kampları Tel ez-Za‘tar ve Cisr el-Bâşâ Falanjist milislerce kuşatıldı ve yedi ay içinde yerle bir edildi. Bu saldırılar üzerine FKÖ resmen iç savaşa girdi.

Mart 1976: Filistin-Müslüman ittifakı ülkenin çok büyük bir kısmında kontrolü ele geçirdi.

Nisan 1976: Suriye, Hristiyanlar lehine iç savaşa diplomatik olarak müdahil oldu.

Ağustos 1976: Sağcı Hristiyan güçler Lübnan Cephesi altında bir araya geldi.

1 Haziran 1976: Lübnan cumhurbaşkanının talebi üzerine Suriye askerî birlikleri Lübnan’a girdi.

Ekim 1976: Arap Birliği’nin girişimiyle Riyad ve Kahire’de yapılan toplantıların ardından ateşkes ilan edildi ve iç savaşın ilk safhası sona erdi.

Ocak 1977: 30.000 kişilik Arap Caydırıcı Gücü’nün bir parçası olarak 27.000 Suriye askeri resmen Lübnan’a yerleşti.

16 Mart 1977: Dürzi lider Kemal Canbulat öldürüldü. Bundan sonra Dürzi-Maruni çatışması yeniden başladı.

1978: Suriye-Maruni ittifakı bozuldu.

Mart 1978: İsrail Lübnan’ın %10’unu işgal etti (Litani Operasyonu).

19 Mart 1978: BM Güvenlik Konseyi, İsrail’in saldırılarını derhâl durdurması ve Lübnan topraklarından çekilmesini öngören 425 sayılı kararı aldı.

23 Mart 1978: Barışı sağlamak üzere UNIFIL birlikleri Lübnan’a gelmeye başladı.

31 Ağustos 1978: Lübnan Şiilerinin dinî lideri ve Emel Hareketi’nin kurucusu İmam Musa es-Sadr, resmî bir ziyaret için gittiği Libya’da kayboldu.

1978-79: Doğu Beyrut’ta Hristiyan gruplar kendi aralarında çatışmaya başladı ve Lübnan Cephesi dağıldı.

6 Haziran 1982: İsrail’in on sekiz sene sürecek Lübnan işgali başladı.

18 Ağustos 1982: İki ay süren Beyrut kuşatmasının ardından İsrail ile FKÖ arasında ateşkes imzalandı.

1 Eylül 1982: FKÖ milisleri İsrail’e karşı direnişlerinin merkezi Beyrut’tan tamamen tahliye edildi.

14 Eylül 1982: Lübnan Güçleri’nin komutanı Beşir el-Cümeyyil, cumhurbaşkanı seçildikten kısa bir süre sonra Ketaib Partisi karargâhında toplantı hâlinde iken düzenlenen saldırıda, partinin diğer üst düzey yetkilileriyle birlikte hayatını kaybetti.

16-17 Eylül 1982: İsrail destekli Falanjistler, Sabra ve Şatila mülteci kamplarında 2000’e yakın Filistinliyi katletti.

18 Nisan 1983: ABD Büyükelçiliği’ne düzenlenen saldırıda 17’si Amerikalı 63 kişi öldü.

15 Mayıs 1983: Lübnan’daki el-Fetih grubu bölündü.

17 Mayıs 1983: İsrail ile Lübnan hükümetleri arasında barışa yönelik ilk anlaşma imzalandı.

23 Ekim 1983: Amerikan ve Fransız üslerine yönelik eşzamanlı intihar saldırılarında 241 Amerikan ve 58 Fransız askeri öldü.

29 Ekim 1983: Suriye’ye baskı amacıyla İsrail-ABD ilişkilerini canlandıran bir anlaşma imzalandı.

19-20 Aralık 1983: FKÖ’nün Trablus’ta yedi ay süren iç çatışmasının ardından Arafat ve 4000 taraftarı Tunus, Cezayir ve Güney Yemen’e dağılmak zorunda kaldı.

5 Mart 1984: Lübnan Cumhurbaşkanı Emin Cümeyyil, İsrail ile imzaladığı 17 Mayıs Anlaşması’ndan çekildi.

30 Mart 1984: Eylül 1982’de Lübnan’a konuşlanan ve Amerikan, İngiliz, Fransız ve İtalyan askerlerden müteşekkil Çok Uluslu Güç, artan saldırılar ve can kayıpları nedeniyle geri çekilmek zorunda kaldı.

Şubat 1985: İsrail’in 1982’deki işgaliyle temelleri atılan Hizbullah, kuruluşunu resmen ilan etti.

10 Haziran 1985: İsrail birlikleri 5 ila 20 kilometrelik “güvenlik bölgesi” hariç Güney Lübnan’dan geri çekildi.

1985-87: Şii Emel örgütü ile Filistinler arasında Kamplar Savaşı yaşandı.

21 Mayıs 1987: 1969’da Lübnan ordu komutanı ile FKÖ arasında imzalanan Kahire Anlaşması, bakanlar kurulu kararıyla ilga edildi.

1 Haziran 1987: Başbakan Reşid Kerami suikasta kurban gitti.

22 Eylül 1988: Cumhurbaşkanı Emin Cümeyyil’in görev süresi doldu. Batı ve Doğu Beyrut’ta iki ayrı hükümet kurulurken ülke, 409 gün boyunca cumhurbaşkansız kaldı.

22 Ekim 1989: 62 Lübnanlı milletvekilinin 22 gün süren müzakerelerinin ardından Taif Anlaşması imzalandı.

22 Kasım 1989: 5 Kasım’da cumhurbaşkanı seçilen Renè Muavvad, bağımsızlık yıldönümü kutlamalarından dönüşünde patlayıcı yüklü bir aracın infilak etmesi sonucu hayatını kaybetti.

Ekim 1990: Lübnan-Suriye ortak askerî operasyonu sonucu, Suriye ve Suriye yanlısı milislere karşı “Ulusal Kurtuluş Savaşı”na girişen Mişel Aun, Fransız Büyükelçiliği’ne sığındı ve Paris’e kaçtı. Böylece iç savaş sona erdi.

22 Mayıs 1991: Suriye’ye, Lübnan’ın dış işlerine, savunmasına ve ekonomisine daha fazla müdahale imkânı veren Kardeşlik, İşbirliği ve Koordinasyon Anlaşması imzalandı.

Temmuz 1991: Hizbullah ve Güney Lübnan Ordusu dışındaki milis kuvvetleri, silahlarını bırakma konusunda anlaştı.

1 Eylül 1991: Lübnan ile Suriye arasında, istihbarat paylaşımı ve kaçakların iadesi dâhil tüm askerî ve güvenliğe ilişkin konularda işbirliğini öngören Savunma ve Güvenlik Paktı imzalandı.

16 Şubat 1992: Hizbullah Genel Sekreteri Abbas Musevi, İsrail helikopterlerinin düzenlediği saldırı sonucu ailesiyle birlikte hayatını kaybetti.

Ağustos/Eylül 1992: Yirmi sene sonra ilk genel seçimler yapıldı. Ancak Lübnanlıların, özellikle de Hristiyanların ekseriyeti seçimleri boykot etti. Beyrut’ta seçimlere katılım %20’lerde idi.

Ekim/Kasım 1992: Güney Lübnan’da Hizbullah ile İsrail birlikleri ve Güney Lübnan Ordusu arasında şiddetli çatışmalar yaşandı.

Temmuz 1993: İsrail birlikleri, Hizbullah ve Filistinli direnişçilere karşı Güney Lübnan’da büyük bir operasyon gerçekleştirdi. Operasyonda çoğunluğu sivil 130 Lübnanlı hayatını kaybetti.

19 Ekim 1995: Lübnan Meclisi, anayasada yaptığı bir değişiklikle mevcut Cumhurbaşkanı İlyas el-Hirâvî’nin görev süresini üç sene uzattı.

11 Nisan 1996: İsrail Hizbullah’a yönelik “Gazap Üzümleri” operasyonunu başlattı. On altı gün süren operasyonda çoğunluğu sivil 164 Lübnanlı hayatını kaybetti.

18 Nisan 1996: Kana’daki BM merkezine sığınan sivillerden 102’si İsrail saldırılarında hayatını kaybederken, 150’si de yaralandı.

26 Nisan 1996: Hizbullah ve İsrail, sivilleri ve onların yaşadığı bölgeleri hedef almama konusunda anlaştı.

Mayıs-Haziran 1998: 35 sene sonra ilk yerel seçimler yapıldı.

15 Ekim 1998: Ordu Komutanı General Emil Lahud cumhurbaşkanı seçildi.

24 Mayıs 2000: İsrail, Hizbullah direnişi karşısında, on sekiz yıldır işgal ettiği Güney Lübnan’dan çekilmesini tamamladı. İşbirlikçi Güney Lübnan Ordusu da birkaç gün içinde dağıldı.

2001: Suriye 25.000 kişilik birliğini Lübnan’dan geri çekti.

24 Ocak 2002: Lübnan Güçleri’nin önde gelen isimlerinden ve Sabra-Şatilla Katliamı’nın sorumlularından Eli Hubeyka, Belçika’da açılan davada Şaron aleyhine şahitlik yapacağını ilan etmesinden birkaç gün sonra bombalı saldırıyla öldürüldü.

2 Eylül 2004: BM Güvenlik Konseyi, tüm yabancı güçlerin Lübnan’dan çekilmesini ve tüm örgütlerin silahsızlandırılmasını öngören 1559 sayılı kararı aldı.

3 Eylül 2004: Cumhurbaşkanı Emil Lahud’un görev süresi, anayasada yapılan değişiklikle Lübnan meclisi tarafından 29’a karşı 96 oyla üç seneliğine uzatıldı.

7 Eylül 2004: Suriye’nin tutumunu ve anayasa değişikliğini protesto etmek üzere dört bakan istifa etti.

1 Ekim 2004: Suikastlar zincirinin ilk halkasında hedef olan Dürzi Bakan Marvan Hamade, makam aracına yerleştirilen bombanın patlaması sonucu ağır yaralandı. Hamade 7 Eylül’de bakanlıktan istifa etmişti.

20 Ekim 2004: Başbakan Refik Hariri, Suriye’nin Cumhurbaşkanı Emil Lahud’un görev süresinin uzatılmasına yönelik baskılarına tepki olarak istifa etti.

14 Şubat 2005: Lübnan eski Başbakanı Refik Hariri suikasta kurban gitti. Beyrut’ta St. George Otel’inin önünden aracıyla geçerken yaklaşık 1 tonluk bombanın patlaması sonucu, Hariri’nin yanı sıra yaklaşık 20 kişi daha hayatını kaybetti, aralarında iki bakanın da yer aldığı 100 kişi yaralandı.

28 Şubat 2005: Ülkeyi seçime götürecek olan Ömer Kerami başbakanlığındaki Suriye’ye yakın hükümet istifa etti.

8 Mart 2005: Hizbullah’ın Beyrut’ta organize ettiği mitinge Suriye taraftarı yüz binlerce Lübnanlı katıldı.

14 Mart 2005: Beyrut’ta Haririlerin Gelecek Hareketi’nin başını çektiği ve suikasttan sorumlu tutulan Suriye’nin Lübnan’dan derhâl çekilmesini ve Lübnan’ın egemenliğini tanımasını talep eden çok geniş katılımlı bir kitlesel eylem gerçekleştirildi.
Lübnan’ın güvenlik ve istihbarat birimlerinin başındaki isimler tutuklandı.

7 Nisan 2005: BM Güvenlik Konseyi, Hariri suikastının araştırılmasında Lübnan otoritesine yardımcı olması amacıyla Uluslararası Bağımsız Araştırma Komisyonu’nun kurulması yönünde 1595 sayılı karar tasarısını kabul etti.

18 Nisan 2005: Refik Hariri’ye yönelik bombalı saldırıda ağır yaralanan Ekonomi ve Ticaret Bakanı Bâsil Fleyhan, Paris’te tedavi görmekte olduğu hastanede hayatını kaybetti.

26 Nisan 2005: Suriye birlikleri uluslararası baskı nedeniyle Lübnan’dan tamamen çekilmek zorunda kaldı.

29 Mayıs-19 Haziran 2005: Dört turda yapılan genel seçimler neticesinde Suriye karşıtı 14 Mart İttifakı mecliste çoğunluğu sağladı. Seçimlere katılım %45,8 idi.

2 Haziran 2005: En-Nehar gazetesi yazarlarından Filistin asıllı profesör Samir Kasir, suikast sonucu hayatını kaybetti.

21 Haziran 2005: Lübnan Komünist Partisi eski Başkanı George Havi suikast sonucu hayatını kaybetti.

12 Temmuz 2005: Cumhurbaşkanı Lahud’un damadı olan Savunma Bakanı ve Başbakan Yardımcısı İlyas Murr bombalı saldırıdan yaralı olarak kurtuldu.

25 Temmuz 2005: İç savaşta Lübnan Güçleri’nin komutanlığını yürüten Samir Ca‘ca’nın müebbet hapis cezası affedildi ve Ca‘ca siyasete geri döndü.

20 Ekim 2005: Alman Savcı Detlev Mehlis öncülüğündeki araştırma komisyonunun hazırladığı rapor doğrultusunda BM Güvenlik Konseyi, Hariri suikastına Suriyeli üst düzey yetkililerle onların Lübnan’daki müttefiklerinin karıştığını açıkladı.

12 Aralık 2005: En-Nehar gazetesi sahibi ve milletvekili Cibran Tueyni suikast sonucu hayatını kaybetti.

15 Aralık 2005: Savcı Detlev Mehlis ve Lübnan hükümetinin isteği doğrultusunda BM Güvenlik Konseyi, 1644 sayılı kararıyla Hariri soruşturmasının uzatılmasına karar verdi.

Şubat 2006: Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ile Ulusal Özgürlük Hareketi lideri Mişel Aun arasında imzalanan mutabakat zaptı ile iki grup seçim kanununda reform, güvenlik, insan hakları ve dış ilişkiler gibi pek çok konuda işbirliği konusunda uzlaştı.

29 Mart 2006: BM Güvenlik Konseyi, Hairiri suikastına ilişkin soruşturmanın genişletilmesi ve uluslararası özel bir mahkemenin kurulması için Genel Sekreterliğin Lübnan hükümetiyle müzakerelere başlamasını içeren 1664 sayılı kararı kabul etti.

12 Temmuz 2006: Hizbullah’ın sekiz askerini öldürmesi ve ikisini de kaçırması üzerine İsrail Lübnan’a savaş açtı.

11 Ağustos 2006: BM Güvenlik Konseyi, Hizbullah ile İsrail arasındaki çatışmalara son verilmesi çağrısı yapan 1701 sayılı kararı oybirliğiyle kabul etti.

14 Ağustos 2006: 1701 sayılı BM kararının İsrail ve Lübnan tarafından kabul edilmesiyle ateşkes sağlandı.

2 Eylül 2006: Hariri suikastını soruşturan ekiple bağlantılı üst düzey güvenlik görevlisi Yarbay Samir Şehade yaralandı.

5 Eylül 2006: Türk askerinin Lübnan’daki BM gücünde görevlendirilmesine ilişkin tezkere 192’ye karşı 340 oyla TBMM’de kabul edildi ve ilk birlikler 19 Ekim’de Lübnan’a gönderildi.

10 Kasım 2006: Güvenlik Konseyi Refik Hariri suikastına ilişkin uluslararası mahkemenin kurulmasını içeren BM kararını Lübnan hükümetinin onayına sundu.

11 Kasım 2006: Hizbullah öncülüğündeki muhaliflerin siyasi taleplerinin kabul görmemesi üzerine hükümetteki Şii bakanların tamamı istifa etti.

13 Kasım 2006: Hükümet, BM’nin Hariri suikastına ilişkin uluslararası bir mahkeme kurulması kararını onayladı.

21 Kasım 2006: Sanayi Bakanı ve Ketaib Partisi Milletvekili Piyer el-Cümeyyil öldürüldü.

1 Aralık 2006: Millî mutabakat hükümeti kurulması ve erken seçime gidilmesi gibi taleplerle Hizbullah önderliğindeki muhalefet, Başbakanlık önünde çadırlar kurarak protesto eylemlerine başladı. Bu eylemler Mayıs 2008’de sona erdi.

23 Ocak 2007: Muhalefetin çağrısıyla hükümeti protesto için başlatılan genel grevde, muhalefet ile hükümet taraftarları arasında çıkan çatışmalarda 3 kişi öldü ve 100’den fazla kişi de yaralandı.

25 Ocak 2007: Paris’te yapılan III. Donörler Konferansı’nda, mali reformlar ile özelleştirmede ilerleme sağlanması şartıyla, Lübnan’a 7,6 milyar dolar tutarında yardım ve kredi sağlanması kabul edildi.

20 Mayıs-2 Eylül 2007: Lübnan ordusu ile Fethu’l-İslâm örgütü arasında şiddetli çatışmalar yaşandı ve Filistin mülteci kampı Nehru’l-Bârid’in büyük bir kısmı çatışmalar sırasında yerle bir oldu.

30 Mayıs 2007: BM Güvenlik Konseyi, Hariri suikastı zanlılarının yargılanması için özel bir uluslararası mahkeme kurulmasını öngören 1757 sayılı kararı kabul etti.

13 Haziran 2007: Suriye karşıtı milletvekili Velid Eydu bombalı saldırı sonucu hayatını kaybetti.

19 Eylül 2007: Milletvekili Antuvan Ğanim aracına yerleştirilen bombayla öldürüldü.

23 Eylül 2007: Cumhurbaşkanlığı seçimleri, Hizbullah’ın başını çektiği muhalefetin meclisi boykot etmesi nedeniyle yeterli sayıda milletvekili toplanmadığı için ilk defa ertelendi.

15 Ekim 2007: 2006’daki savaşta ölen bir İsrail askerinin cesedine karşılık bir Lübnanlı esir ile iki Lübnanlının cesedi mübadele edildi.

24 Kasım 2007: Lübnan Devlet Başkanı Emil Lahud’un görev süresi, yenisi seçilemeden doldu ve yetkileri bakanlar kuruluna geçti.

12 Aralık 2007: Lübnan ordusunun ikinci ismi olan ve ordu komutanı olması beklenen General Fransuva el-Hac aracına konulan bombayla öldürüldü.

25 Ocak 2008: Refik Hariri suikastını soruşturan istihbarat yetkilisi Visam İyd öldürüldü.

30 Ocak 2008: 2006 Savaşı’nı soruşturmak için İsrail’de kurulan Winograd Komisyonu, raporunu açıkladı ve savaşta İsrail’in ciddi hatalar yaptığı sonucuna vardı.

12 Şubat 2008: Suriye’de yaşayan Hizbullah’ın en önemli komutanlarından İmad Muğniye, Şam’da İsrail tarafından düzenlenen bir bombalı saldırı sonucu öldürüldü.

7-13 Mayıs 2008: Hizbullah ile Lübnan hükümetine yakın gruplar arasında patlak veren çatışmalarda 81 kişi öldü, 250 kişi yaralandı.

25 Mayıs 2008: Eylül 2007’den itibaren 19 defa ertelenen cumhurbaşkanlığı seçimleri yapıldı ve Ordu Komutanı General Mişel Süleyman 118 oyla cumhurbaşkanı seçildi.

11 Temmuz 2008: 30 bakanlıktan 11’inin 8 Mart, 16’sının 14 Mart İttifakı’na ayrıldığı, 3 bakanı ise cumhurbaşkanının atadığı ve 8 Martçılara veto hakkı tanıyan millî mutabakat hükümeti kuruldu.

16 Temmuz 2008: Temmuz 2006’da Hizbullah’ın kaçırdığı 2 askerin cesedine karşılık İsrail, 5 Lübnanlı mahkûmu serbest bıraktı ve 200’den fazla Lübnanlı ile Filistinlinin de cesetlerini iade etti.

10 Eylül 2008: Lübnan Demokratik Partisi lideri Talal Arslan’ın sağ kolu Dürzî milletvekili Salih Aridi bombalı saldırı sonucu öldürüldü.

16 Eylül 2008: Siyasi sorunları aşabilmek ve ulusal savunma stratejisi ile güvenlik konularına yönelik ortak bir zemin üzerinde görüş birliğine varmak üzere Cumhurbaşkanı Mişel Süleyman başkanlığında iktidar ve muhalefet temsilcileri Ulusal Diyalog toplantılarına başladı.

14-15 Ekim 2008: Lübnan ile Suriye karşılıklı büyükelçilik açma konusunda anlaşma imzaladı.

1 Mart 2009: Refik Hariri suikastı ile ilgili Lahey’de kurulan Lübnan Özel Makemesi görevine başladı.

29 Nisan 2009: Refik Hariri suikastıyla bağlantısı olduğu şüphesiyle 44 aydır tutuklu bulunan Lübnan’ın askerî ve güvenlik birimlerinin başındaki dört general delil yetersizliğinden serbest bırakıldı.

7 Haziran 2009: Lübnan’da yapılan genel seçimlerde 14 Mart İttifakı mecliste çoğunluğu yeniden elde etti. Seçimlere katılım %52,3 gibi Lübnan için rekor sayılabilecek bir orana ulaştı.

9 Kasım 2009: 14 Mart ile 8 Mart ittifakları arasında beş ay süren pazarlıkların ardından millî mutabakat hükümeti kuruldu ve Saad Hariri başbakan oldu.