D.IGNATIUS: SURİYE’DE IŞİD DÜŞERKEN TABKA, ÜLKENİN GELECEĞİNİN HABERCİSİ

SURİYE’DE İSLAM DEVLETİ DÜŞERKEN TABKA, ÜLKENİN GELECEĞİNİN ÖNCEDEN HABERCİSİ

David Ignatius (Washington Post gazetesi köşe yazarı, ödüllü gazeteci ve kitapları en çok satanlar listesinde yer alan casusluk romanı yazarı)

Washington Post, 1.7.2017

Tercüme: Zahide Tuba Kor

Tabka/Suriye

Rakka’nın batı kapısı olan Tabka şehrindeki İslam Devleti karargâhları, Amerikan bombalarıyla kumdan birer kale gibi un ufak edildi. (…)

(…)

Şehir harabeye dönmüş durumda. Yeni kurulan Tabka Sivil Konseyi’nin eş-başkanı Ahmed el-Ahmed, binaların %40’ının hasar gördüğü Tabka’yı “hayaletler şehri” olarak tanımlıyor. Elektrik, su ve okul sistemi büyük ölçüde zarar görmüş durumda. (…)

(…) Şehri temizleyen Kürt askeri güçlerince yeni kurulan şehir konseyi toplantılar yapıyor ve görünen o ki yerel Araplarla işbirliğine de başlamışlar. Yeni iç emniyet güçleri sokaklarda devriye geziyor ve nadir de olsa uyarı ateşleri yapıyorlar. Şehir merkezine yakın bir depoya ABD’den ilk yiyecek sevkiyatı çarşamba günü başladı; (…)

(…)

Bu paramparça ülkede hiçbir şey kalıcı değil, ancak ivmenin değiştiği taşma noktaları var ki bu da onlardan biri gibi görünüyor. Rakka savaşı tüm imkânlar seferber edilerek başlamışken bu şehir önümüzde nelerin beklediğini önceden gösterir nitelikte:

n     İslam Devleti hilafetinin siyah balonu Irak’ta olduğu gibi Suriye’de de hızla sönmekte. Sert savaşlar bir yıl kadar daha devam edebilir, ama Amerikalı yetkilileri şaşırtan şey, Suriye’nin doğusundaki savaşın beklenenden daha hızlı ve daha iyi ilerlemesi. Bu ilerleyişin bir sembolü olarak Kürt komutanlar, McGurk’e İD emirlerinden birinin bir zamanlar Tabka halkını öldürme emrini mühürlemek için kullandığı yüzüğünü verdi. Emir, mayıs ayında kuşatıldığında kendisini havaya uçurmuş, arkasında yüzüğünden ve artık boş olan yönetme iddiasından başka geriye hiçbir şey bırakmayarak.

n     Bundan sadece 2 hafta evvel bulunduğum yerin güneyinde bir Suriye savaş uçağının düşürülmesine yol açan Suriye ve Rusya’yla karşı karşıya gelme hali, en azından şimdilik yumuşamış gibi görünüyor. Rusların kamuoyu önünde protestolarına rağmen, geçen haftasonu buranın birkaç kilometre batısından başlayıp Kerame isimli Fırat’taki bir köye uzanan yaklaşık 130 kilometrelik bir “çatışmasızlık bölgesi” üzerinde sessiz sedasız uzlaştılar. Bu hatta bağlı kalınıyor gibi görünüyor. Bu da Suriye’de ABD ile Rusya arasında daha geniş bir işbirliğinin mümkün olabileceğine dair ümit verici bir işaret. 

n     Kürtlerin öncülüğündeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) olarak bilinen milis grup, Amerikan hava gücünün desteği devam ettiği sürece İD’i mağlup edebileceğini gösterdi. Mayıs ayındaki Tabka savaşı, belki de şimdiye kadarki en hırslı ve cesurca harekâttı. 500 SDG askerinin Esed Gölü’nün karşı tarafına bir V-22 Ospre uçağıyla havadan taşınması suretiyle İD birlikleri hiç beklemedikleri bir anda hazırlıksız yakalandı. Bu kanlı harekâtta 100 SDG’li ölürken 300’den fazlası da yaralandı; ama bu işe yaradı. Dünyanın bu kısmında başarı başarıyı doğuruyor. Arap mülteciler şu anda uzaklaşmak yerine Kürtlerin öncülüğündeki SDG’ye akıyor. ABD’nin eğittiği 8200 kişilik Arap birliği cephe hatlarına katılıyor.

Suriye ve Irak’taki Amerikan ve koalisyon güçlerini komuta eden Korgeneral Stephen Townsend, verdiği bir mülakatta, buradaki Kürt askeri liderliği “yapıştırıcının tutması için içine konan sertleştirici, kıvam artırıcı”ya benzetti.

McGurk, yerel yetkililerle her buluşmasında, ABD’nin Suriye’yi restore etme gücünün sınırlı olduğunu tekrarlıyor. ABD, İD’in mağlup edilmesine yardımcı olabilir ve su, elektrik ve diğer altyapıyı tamir etmek için hızlı istikrara kavuşturma desteği sağlayabilir. Ama her şeyi yapamaz.

Suriye’de sınırlı taahhüdüyle ABD için neyin başarılabilir olup olmadığı, bölgeye gerçekleştirdiğimiz bu ziyaretin belki de en işe yarar bilgisiydi. ABD, İD’i Suriye’nin doğusundan çıkarmak ve ülkenin bu kısmını istikrara kavuşturmak için Suriyeli Kürtlerle neredeyse tesadüf eseri bir ittifak kurarak bir yol bulmuşa benziyor. Ancak ABD’li yetkililer, Suriye’yi bir bütün olarak restore etmek için gerekli kaynaklara da net bir stratejiye de sahip olmadıklarını açıkça itiraf ediyorlar. Kural sanki şu: Elindeki mevcut kuvvetlerle yapabileceğini yap ve yerine getiremeyeceğin sözü verme.

Burada McGurk’e eşlik eden Irak ve Suriye’deki koalisyon güçlerinin İngiliz komutan yardımcısı Tümgeneral Rupert Jones da diyor ki “Bu bir göz alıcı eser değil, pragmatizm”. ABD ve ortakları, eğitim ve hava desteği için etkili Özel Harekât Birliklerini sağlıyor. Ancak Suriyeli Kürtler ve onların Arap müttefikleri savaşı yürütüyorlar ve sahada canlarını veriyorlar ve İD devrildikten sonra burada, iyi de olsa kötü de olsa, onların yönetişim vizyonu kök salacak.